پت شاپ پتولیکا، بزرگترین و ارزانترین پت شاپ آنلاین در ایران | پت شاپ پتولیکا، خرید آنلاین تشویقی، غذای اورجینال، کولهپشتی، لباس و قلاده ، لوازم بهداشتی و سلامت و آرایشی، اسباببازی و لوازم نگهداری سگ و گربه با بهترین قیمت
نویسنده: ساناز کبیر 
تشنج در سگ‌ها، نوعی عارضه عصبی است که در نتیجه افزایش ناگهانی و غیرقابل کنترل فعالیت الکتریکی مغز توله اتفاق می‌افتد. با توجه به پیچیدگی شبکه عصبی مغز موجودات زنده، شدت و علائم تشنج نیز بسته به این که کدام ناحیه از مغز سگ را درگیر کند، متفاوت خواهد بود. با این حال، تشنج در سگ‌ها، با هر شدت و علائمی که همراه باشد، یک حالت اورژانسی است که نیاز به مراجعه فوری به دامپزشک و رسیدگی سریع پزشکی خواهد داشت؛ چرا که در صورت عدم اقدام به موقع، ممکن است سیستم عصبی مرکزی توله دچار آسیب موقت یا دائمی شده و یا حتی منجر به مرگ توله شود.
با توجه به این که همه سگ‌ها در طول زندگی خود ممکن است حملات تشنج را تجربه کنند، لذا، به عنوان صاحب یک سگ خانگی، باید اطلاعات نسبتا کاملی در رابطه با این عارضه داشته باشید تا در مواقع ضروری، بتوانید جان توله خود را نجات دهید. همچنین، نقش تغذیه در سلامت سیستم عصبی بسیار پررنگ است؛ استفاده از غذای سگ با ویتامین‌های تقویتی می‌تواند به تقویت عملکرد مغز و پیشگیری از بروز برخی مشکلات عصبی کمک کند.
بر همین اساس، در این مقاله از پتولیکا، قصد داریم ضمن معرفی انواع تشنج در سگ‌ها، اطلاعاتی نیز در مورد روش‌های تشخیص، درمان و پیشگیری از تشنج و همچنین نژادهایی که بیشتر در معرض حملات تشنج قرار دارند، در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. پس مانند همیشه، تا انتهای این مقاله نیز با ما همراه باشید.
دلایل تشنج در سگ‌ها
بررسی انواع حملات، دلایل و راهکارهای مواجهه با تشنج در سگ‌ها
🧠 اختلالات عصبی و صرع
- صرع ایدیوپاتیک یا ژنتیکی
- اختلال در هدایت امواج الکتریکی مغز
- تشنج بدون علت مشخص
- نیاز به مصرف داروی مداوم
☠️ مسمومیت‌ها و سموم
- مسمومیت با سرب یا ضدیخ
- بلعیدن آفت‌کش‌ها و قارچ‌های سمی
- مصرف داروهای انسانی یا حیوانی اشتباه
- واکنش شدید بدن به سموم
💉 مشکلات متابولیکی
- هیپوگلیسمی (افت قند خون)
- هیپوکلسیمی (افت کلسیم خون)
- نارسایی کلیوی و کبدی
- افت سطح اکسیژن در خون
🧪 عفونت و التهاب مغز
- آنسفالیت (التهاب مغز)
- عفونت‌های ویروسی نظیر دیستمپر
- تب شدید همراه تشنج
- نیاز فوری به درمان پزشکی
🧬 تومور و آسیب فیزیکی
- تومور مغزی در سگ‌های مسن‌تر
- ضربه به سر یا سقوط از ارتفاع
- فشار به بافت مغزی (هیدروسفالی)
- اختلالات مادرزادی مغزی
🌡️ عوامل محیطی و گرمازدگی
- گرمازدگی شدید در تابستان
- فعالیت زیاد در دمای بالا
- محرک‌های استرس‌زا و اضطراب
- واکنش به نور یا صداهای شدید
تشنج در سگ‌ها
تشنج در سگ‌ها، نوعی عارضه عصبی است که در نتیجه افزایش ناگهانی و غیرقابل کنترل فعالیت الکتریکی مغز توله اتفاق می‌افتد. در حقیقت، تشنج نوعی حمله عصبی شدید است که در نتیجه اختلال در هدایت امواج الکتریکی توسط مغز توله اتفاق می‌افتد و می‌تواند آسیب‌های گاها شدیدی به سیستم عصبی مرکزی توله وارد کرده و حتی منجر به مرگ توله شود. البته علائم و شدت تشنج در سگ‌ها، به طور کلی به ناحیه‌ای از مغز توله که درگیر حمله شده است، بستگی دارد.
البته، گاهی اوقات ممکن است آنچه به نظر تشنج می‌رسد، تنها یک اسپاسم عضلانی ساده و یا لرزش عضله‌ها و بدن توله در اثر تنش و اضطراب باشد. علاوه بر این، برخی صاحبان سگ‌های خانگی، ممکن است حرکات غیرارادی بدن توله در حین خواب را با تشنج اشتباه بگیرند. این در حالی است که مهم‌ترین نشانه حملات تشنج در سگ‌ها، از دست رفتن توانایی واکنش این موجودات است.
به بیان بهتر، سگ‌هایی که دچار حملات تشنج می‌شوند، معمولا درک خود از محیط اطرافشان را از دست می‌دهند، سطح هوشیاری آن‌ها به شدت افت می‌کند و در نتیجه، هیچ واکنشی به محرک‌های محیطی یا صدا زدن‌های صاحب خود نشان نمی‌دهند. حال آن که، سگ‌هایی که دچار حملات اسپاسم عضلانی می‌شوند، سطح هوشیاری معمولی دارند و به محرک‌های محیطی یا صدا زدن‌های صاحب خود واکنش نشان می‌دهند.
ارزیابی وضعیت روانی توله به طور منظم، می‌تواند به شما کمک کند تا بین حملات اسپاسم، حرکات غیرارادی و حملات تشنج توله خود، تمایز قائل شوید. در این زمینه، استفاده از تشویقی تقویتی سگ با ویتامین نیز می‌تواند به عنوان یک ابزار کمکی برای بررسی سطح هوشیاری و واکنش‌پذیری توله به محرک‌ها به‌کار گرفته شود. این تشویقی‌ها ضمن تقویت سیستم ایمنی و عصبی سگ، به شما کمک می‌کنند واکنش طبیعی سگتان را در شرایط عادی بهتر بشناسید.
با این وجود، همواره بهترین راهکار در مواجه با چنین عارضه‌هایی، مراجعه فوری به دامپزشک است؛ چرا که کاهش سطح هوشیاری در اثر تشنج، می‌تواند جان توله شما را تهدید نماید.
علاوه بر این، برخی از انواع تشنج‌ها، با کاهش سطح هوشیاری و یا عدم پاسخگویی توله به محرک‌های محیطی همراه نیستند و همین موضوع، تشخیص این نوع تشنج‌ها از یک اسپاسم عضلانی ساده را بسیار دشوار می‌کند. بهتر است پیش از مراجعه به دامپزشک، از توله خود حین حمله تشنج (یا اسپاسم عضلانی) فیلم بگیرید، چرا که این کار، به دامپزشک شما کمک می‌کند تا با بررسی دقیق‌تر حالات و علائم توله، تشخیص دقیق‌تری از مشکل سگ شما ارائه دهد.
پیشنهاد ویژه
انواع تشنج در سگ‌ها
همانطور که پیشتر نیز بدان اشاره کردیم، تشنج یک اختلال عصبی است که می‌تواند پیامدهای گاها خطرناکی را برای سلامت توله در پی داشته باشد. با این حال، تشنج، محدود به یک نوع خاص نیست و در حقیقت، انواع مختلفی از تشنج وجود دارد که هر یک دلایل، علائم و نتایج متفاوتی را در پی خواهند داشت. ولی اگر بخواهیم به صورت کلی، تشنج در سگ‌ها را دسته بندی کنیم، تشنج سگ به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از:
تشنج عمومی
اولین نوع تشنج در سگ‌ها، تشنج عمومی است که در آن، بیشتر قسمت‌های مغز سگ، درگیر اختلال عصبی می‌شوند و بخش اعظمی از سیستم عصبی مرکزی توله تحت تاثیر قرار می‌گیرد و همین موضوع، موجب افت شدید سطح هوشیاری توله می‌شود. به بیان دیگر، در این حالت، فعالیت الکتریکی در حجم گسترده‌ای از مغز به طور ناگهانی افزایش می‌یابد که در نتیجه آن، کل بدن توله دچار لرزش شدید و حرکات غیرارادی می‌شود.
این نوع از تشنج، شناخته شده‌ترین نوع حمله عصبی در بین موجودات زنده و اولین تصویری است که به محض شنیدن نام این عارضه، در ذهن هر شخصی، نقش می‌بندد. تشنج عمومی در سگ‌ها، شامل سه مرحله کلی است که عبارتند از: مرحله قبل از تشنج، مرحله تشنج و مرحله پس از تشنج و هر یک از این مراحل، علائم و نشانه‌های خاصی دارند که در ادامه مطالب، به بررسی و بیان آن‌ها خواهیم پرداخت.
تشنج جزئی یا کانونی
نوع دیگری از تشنج در سگ‌ها، تشنج جزئی یا کانونی است که در آن، فعالیت الکتریکی غیرطبیعی و یا اصطلاحا اختلال عصبی، تنها محدود به یک یا چند قسمت از مغز است. از همین رو، سگ‌هایی که دچار تشنج کانونی می‌شوند، معمولا در بخش‌های خاصی از بدن خود دچار حرکات غیرارادی می‌شوند. برای مثال، ممکن است لرزش بدن تنها محدود به یک پا یا دست توله شود یا علائمی مانند لیس زدن لب‌ها و یا برخورد فک توله به یکدیگر به طور مکرر و ناگهانی بروز کنند.
به طور معمول، تشنج کانونی در سگ‌ها، با افت سطح هوشیاری همراه نیست و معمولا در طول حمله، سگ از نظر ذهنی در حالت ثبات و هوشیاری قرار دارد. البته، در برخی موارد خاص، ممکن است سطح آگاهی و درک توله از محیط اطرافش در حین تشنج، کاهش یابد که به این نوع تشنج، تشنج کانونی پیچیده یا تشنج حرکتی- روانی گفته می‌شود.
توجه به بهداشت و تمیزی بدن توله‌ها، از جمله مهم‌ترین وظایفی است که هر شخص به عنوان صاحب یک سگ خانگی و در راستای حفظ سلامت این موجودات دارد. برخی از مهم‌ترین لوازم نگه داری سگ‌ها، شامل لوازم آرایشی و بهداشتی سگ، انواع برس، پرزگیر و ماساژور سگ، پد زیرانداز بهداشتی سگ، انواع دستمال مرطوب سگ، شامپو و لوازم حمام سگ، ناخن گیر سگ، مسواک و خمیردندان سگ، کرم دست و پای سگ و همچنین لباس و حوله سگ است که برای خرید هر یک از این محصولات با مناسب‌ترین قیمت، می‌توانید به صفحه فرشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه نمایید.
علائم کلی تشنج در سگ‌ها
علائم تشنج در سگ‌ها، بسته به نوع و شدت آن متفاوت است و از همین رو، در ادامه به بررسی علائم هر یک از انواع تشنج عمومی و کانونی در سگ‌ها خواهیم پرداخت.
علائم تشنج عمومی
علائم تشنج عمومی در سگ‌ها، بسته به این که توله در کدام مرحله از تشنج قرار دارد، متفاوت خواهد بود.
مرحله اول: پیش از تشنج
مرحله پیش از تشنج در سگ‌ها، به حالتی گفته می‌شود که در آن، علائم اولیه تشنج بروز می‌کند. این علائم عبارتند از:
- بی قراری و احساس ناراحتی ناگهنانی
- بروز رفتارهای غیرمعمول
- خیره شدن به یک نقطه خاص یا فضای خالی خانه
تشخیص علائم در مرحله پیش از تشنج، ممکن است کمی دشوار باشد ولی صاحبانی که آشنایی بیشتری با رفتارهای توله خود دارند، معمولا می‌توانند کوچک‌ترین تغییرات در حالات و رفتارهای توله خود را نیز تشخیص دهند.
مرحله دوم: تشنج
دومین مرحله، بروز حمله تشنج است. در این مرحله، به طور معمول توله تشنج تونیک- کلونیک را تجربه می‌کند. تشنج تونیک- کلونیک، نوعی تشنج عمومی دارای دوفاز اصلی است؛ فاز تونیک که در آن ماهیچه‌های بدن توله منقبض می‌شوند و فاز کلونیک که در آن، بدن توله دچار لرزش‌های ریتمیک با شدت متفاوت می‌شود. از جمله مهم‌ترین علائم این مرحله از تشنج در سگ‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- افت سطح هوشیاری و کاهش توانایی درک و پاسخگویی توله به محرک‌های محیطی
- از حال رفتن و منقبض شدن شدید ماهیچه‌های بدن توله
- حرکات و لرزش‌های غیرارادی و شدید دست و پای توله
- برخورد سریع، غیرارادی و محکم آرواره‌های توله به یکدیگر
- بی اختیاری در ادرار یا مدفوع کردن
مرحله تشنج در سگ‌ها، معمولا با علائم شدیدتری همراه است و این علائم ممکن است از چند ثانیه تا چند دقیقه ادامه یابد. در این مرحله، بهتر است توله خود را سریعا نزد دامپزشک ببرید تا اقدامات درمانی لازم روی توله انجام شود. ضبط یک ویدیو از حالات و رفتارهای توله در این مرحله نیز می‌تواند به تشخیص راحت‌تر و دقیق‌تر دامپزشک کمک کند.
مرحله سوم: پس از تشنج
مرحله سوم تشنج در سگ‌ها، مرحله پس از تشنج است که در آن، توله ممکن است احساس کسالت، ضعف، بی‌حالی، عدم توانایی در حفظ تعادل یا ایستادن بر روی پاهای خود را تجربه کرده و یا حتی موقتا، بینایی خود را از دست بدهد. مرحله پس از تشنج، معمولا از چند دقیقه تا چند ساعت به طول می‌انجامد و هر چه مرحله تشنج در سگ، شدت و مدت بیشتری داشته باشد، به همان نسبت، مرحله پس از تشنج نیز شدیدتر و طولانی‌تر نیز خواهد بود.
علائم تشنج کانونی
همانطور که پیشتر نیز بدان اشاره کردیم، در تشنج کانونی، علائم معمولا محدود به یک ناحیه خاص از بدن توله است. از جمله رایج‌ترین علائم تشنج کانونی در سگ‌ها، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- لیس زدن مکرر و غیرارادی بدن
- انقباض شدید اجزای صورت توله
- به هم خوردن مکرر و شدید فک و دندان‌های توله
- حرکت غیرارادی و شدید یک پا (چیزی شبیه به لگد زدن)
- انقباض شدید و مکرر لب‌ها، پلک‌ها و یا گوش‌های توله
تشنج کانونی در سگ‌ها، معمولا موجب کاهش سطح هوشیاری توله نمی‌شود و توله‌های درگیر این نوع تشنج، به جز انقباضات و حرکات غیرارادی مکرر، حالت شدید دیگری را تجربه نمی‌کنند. علاوه بر این، مراحل قبل و بعد از تشنج در سگ‌ها، در تشنج کانونی نیز وجود دارد ولی معمولا بسیار خفیف‌تر از چیزی هستند که سگ‌ها در تشنج عمومی تجربه می‌کنند.
پیشنهاد ویژه
اقدامات لازم هنگام تشنج در سگ‌ها
مهم‌ترین اقدام در هنگام بروز حملات تشنج در سگ‌ها، حفظ خونسردی و تلاش برای مراقبت از توله است. بسیاری از انواع حملات تشنج در سگ‌ها، زیر یک دقیقه تمام می‌شوند و از همین رو، آسیب و مشکل چندانی برای سلامت توله به وجود نمی‌آورند. با این وجود، در برخی حالات خاص، ممکن است حملات تشنج در سگ‌ها، بیش از این زمان طول بکشند و موقعیت خطرناکی را برای توله شما به وجود بیاورند. لذا، چنانچه توله شما، هر یک از موارد زیر را تجربه کرد، بهتر است فورا او را نزد دامپزشک ببرید:
- تشنج‌هایی که برای مدت بیش از 5 دقیقه ادامه می‌یابند.
- تشنج‌هایی که به صورت پشت سر هم و در یک بازه زمانی کوتاه اتفاق می‌افتند و توله در بازه بین دو حمله تشنج، فرصت کافی برای به دست آوردن کامل هوشیاری خود ندارد.
- بروز بیش از 2 حمله تشنج در مدت کمتر از 24 ساعت
در طول حملات تشنج در سگ‌ها، بهتر است هر وسیله خطرآفرین که می‌تواند به توله شما آسیب برساند را از دسترس خارج نمایید. ظروف و گلدان‌های شیشه‌ای، چراغ‌های رومیزی، اشیا تیز و برنده مثل چاقو و قیچی و وسایل سنگینی که روی میز قرار دارند و ممکن است در اثر ضربه سقوط نمایند، همه و همه می‌توانند سلامت توله شما حین تجربه حملات تشنج را تهدید کنند.
لذا، بهتر است آن‌ها را از دسترس خارج نموده و در یک محل امن و باثبات‌تر قرار دهید. همچنین، اگر توله شما در یک موقعیت خطرناک، مثلا روی پله‌ها و یا وسط خیابان، دچار حمله تشنج شد، سعی کنید به آرامی توله را به محل امن‌تر و آرام‌تری منتقل نمایید. از دیگر اقدامات مهمی که حین حمله تشنج در سگ‌ها باید انجام دهید، این است که از دادن خوراکی یا حتی دارو به توله خود در حین تشنج، خودداری نمایید.
این کار، علاوه بر این که ممکن است با مسدود کردن مجاری تنفسی سگ، موجب خفگی توله شود، ممکن است به خود شما نیز آسیب برساند، چرا که حملات تشنج در سگ‌ها، معمولا با برخورد شدید و سریع فک توله به یکدیگر همراه است و ممکن است حین قرار دادن دارو یا خوراکی در دهان توله، دستتان بین آرواره‌های توله گیر کرده و آسیب ببیند.
پس از پایان حمله تشنج در سگ، توله خود را در یک محل امن و آرام نگه دارید تا زمانی که علائم مرحله پس از تشنج به‌طور کامل رفع شود؛ به این معنی که ضعف و بی‌حالی توله کامل رفع شده و توله مجدداً بدون هیچ مشکلی بتواند روی پاهای خودش بایستد. پس از این که توله توانست بدون مشکل و از دست دادن تعادل خود، روی پاهایش بایستد، می‌توانید کمی آب به او بدهید و او را از خانه بیرون ببرید تا در هوای تازه کمی تنفس کند. بهتر است تا چند ساعت، از دادن غذا، به‌ویژه غذای خشک به توله خود خودداری نمایید.
در این مرحله، برای کمک به آرام‌سازی سگ و بازگشت به شرایط طبیعی، نوازش‌کردن و رسیدگی به بهداشت و پوشش او نیز مؤثر است. در این راستا، خرید برس سگ مناسب می‌تواند به شما کمک کند تا با شانه‌کردن ملایم موهای توله، آرامش بیشتری به او منتقل کرده و همچنین وضعیت پوست و موهای او را نیز بررسی کنید.
مهم‌ترین دلایل بروز تشنج در سگ‌ها
دلایل متعددی وجود دارد که می‌تواند موجب بروز حملات تشنج در سگ‌ها شود و از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- عفونت یا التهاب بافت مغزی توله
- سرطان یا تومور مغزی
- وارد شدن ضربه سنگین به سر
- هیپوگلیسمی (افت شدید سطح قند خون توله)
- بیامری‌های مرتبط با کبد
- هیپوکلیسمی (افت شدید سطح کلسیم خون)
- نارسایی و مشکلات کلیوی
- افت سطح اکسیژن خون
- مسمومیت با فلز سرب
- مسمومیت با آفت‌کش‌هایی نظیر ارگانوفسفات
- مسمومیت با مایکوتوکسین‌های حاصل از قارچ‌ها و کپک‌های غذایی
- مصرف موادغذایی دارای میزان کافئین بالا
- مصرف ناخواسته برخی داروهای محرک دستگاه عصبی نظیر مت‌آمفتامین
- مسمومیت ناشی از بلعیدن ضدیخ
- هیدروسفالی (تجمع مایع مغزی- نخاعی در بطن‌های مغز که می‌تواند فشار زیادی به بافت مغزی توله وارد کند.)
- شانت پروتوسیستماتیک (یک ناهنجاری مادرزادی در رگ‌های خونی کبدی)
- گرمازدگی
این موارد، تنها برخی از دلایل زمینه‌ای تشنج در سگ‌ها هستند. با این حال، اگر در بررسی‌ها و ارزیابی‌های انجام شده، مشخص شود که علت بروز تشنج در سگ، هیچ یک از دلایل فوق نبوده است، دامپزشک اینطور در نظر می‌گیرد که علت تشنج توله، صرع اولیه یا صرع ایدیوپاتیک (IGE) است. توله‌های مبتلا به صرع ایدیوپاتیک، معمولا هیچ اختلال و ناهنجاری مغزی مشخص و یا بیماری زمینه‌ای که موجب تشنج آن‌ها شود، ندارند و از همین رو، صرع به عنوان یک بیماری با منشا ناشناخته در نظر گرفته می‌شود.
البته، برخی از دامپزشکان بر این عقیده‌اند که احتمالا دلیل بروز صرع در سگ‌ها، مربوط به نوعی اختلال ژنتیکی و وراثتی است. به هر صورت، صرع ایدیوپاتیک، شایع‌ترین دلیل تشنج در سگ‌های جوان‌تر است و توله‌های مبتلا به این نوع صرع، معمولا بین 1 تا 4 سالگی، اولین حمله‌های صرع خود را تجربه می‌کنند. علاوه بر این، برخی از دلایل بروز تشنج در سگ‌ها، در مراحل خاصی از زندگی توله، شایع‌تر از دیگر دلایل هستند. برای مثال، هیدروسفالی و هیپوگلیسمی، معمولا در توله‌های جوان‌تر شایع‌تر است در حالی که تومورهای مغزی، اغلب توله‌های مسن‌تر را درگیر می‌کنند.
تغذیه مناسب، نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن سگ‌ها و در نتیجه جلوگیری از ابتلای این موجودات به انواع بیماری‌ها دارد. شما می‌توانید جهت خرید غذای سگ در انواع مختلفی از قبیل غذای خشک سگ، غذای تر سگ، غذای درمانی سگ و حتی خرید غذای توله سگ، خرید شیر خشک توله سگ، خرید ظرف آب و غذای سگ، همچنین خرید انواع مکمل سگ و ویتامین سگ و نیز خرید شامپو سگ برای حفظ بهداشت و سلامت پوست و موی حیوان خانگی خود، به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه نمایید.
پیشنهاد ویژه
کدام نژادهای سگ، بیشتر در معرض خطر بروز حملات تشنج هستند؟
همه سگ‌ها، بدون توجه به نژاد و سن و سال، ممکن است در طول زندگی خود و در اثر بروز برخی اختلالات در سلامتیشان، حملات تشنج را تجربه کنند. با این حال، برخی نژادها، به دلایل ژنتیکی و وراثتی، بیش از سایر نژادها در معرض بروز حملات تشنج قرار دارند. از جمله این نزادها، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اشناوزر (Schnauzers)
- باست هوند (Basset Hounds)
- سگ‌های نژاد کولی نظیر بوردر کولی و راف کولی (Collies)
- ژرمن شپرد (German Shepherds)
- استرالین شپرد (Australian Shepherds)
- کیش هوند (Keeshonden)
- بلژین ترورن (Belgian Tervurens)
- بیگل (Beagles)
- برنس مانتین داگ (Bernese Mountain Dogs)
- آیریش ستر (Irish Setters)
- سنت برنارد (Saint Bernards)
- پودل (Poodles)
- وایرفاکس تریر (Wire Fox Terriers)
- کوکر اسپانیل (Cocker Spaniels)
- لابرادور رتریور (Labrador Retrievers)
- گلدن رتریور (Golden Retrievers)
روش‌های تشخیص تشنج در سگ‌ها
تشخیص تشنج در سگ‌ها و علت بروز آن، با توجه به مشابهتی که بین علائم این عارضه با دیگر مشکلات سلامتی نظیر اسپاسم عضلانی وجود دارد، تنها توسط دامپزشک امکان پذیر خواهد بود. از همین رو، توله‌هایی که برای اولین بار دچار حمله تشنج می‌شوند، باید حتما توسط دامپزشک معاینه شوند.
در طی معاینات، دامپزشک ابتدا سعی می‌کند با ارزیابی سابقه پزشکی توله، وجود هرگونه بیماری زمینه‌ای که ممکن است موجب تشنج در سگ شما شود را مورد بررسی قرار دهد. در صورتی که سوابق پزشکی توله، هیچ نشانه‌ای از وجود مشکل یا بیماری زمینه‌ای را نشان ندهد، دامپزشک، با انجام معاینات فیزیکی و عصبی، بررسی‌های خود را ادامه می‌دهد.
آزمایش خون، آزمایش ادرار و آزمایش مدفوع، مراحل تشخیصی بعدی هستند که می‌توانند به تشخیص علت تشنج در سگ شما کمک کنند. بسته به نتایج به دست آمده از معاینات اولیه و آزمایشات انجام شده، ممکن است دامپزشک به منظور بررسی سلامت بافت مغزی توله، یک سری آزمایشات تخصصی‌تر نظیر نمونه برداری و تجزیه و تحلیل مایع مغزی- نخاعی (CSF)، تصویربداری MRI و یا سی تی اسکن از ناحیه سر و گردن توله را نیز تجویز نماید که به تشخیص بهتر و دقیق‌تر علت تشنج در سگ شما کمک می‌کند.
پیشنهاد ویژه
روش‌های درمان تشنج در سگ‌ها
تشنج در سگ، یک عارضه عصبی است که می‌تواند کیفیت زندگی توله را کاهش داده و موجب ناراحتی و آزار توله شود. از همین رو، توله‌های درگیر حملات تشنج، باید به محض تشخیص علت تشنج، مورد درمان قرار گیرند. توله‌هایی که به طور مکرر دچار حملات تشنج می‌شوند و یا مبتلا به صرع هستند، معمولا نیاز به مصرف داروهای ضدتشنج خواهند داشت که دوز و زمان مصرف این داروها، باید حتما توسط دامپزشک تعیین شود. علاوه بر این، دامپزشکان در موارد زیر نیز داروهایی را جهت کنترل و بهبود علائم توله تجویز می‌کنند:
- توله‌هایی که به طور مکرر در بازه زمانی کمتر از 6 الی 4 هفته، دچار حمله تشنج می‌شوند.
- توله‌هایی که حملات تشنج آن‌ها بیش از 5 دقیقه ادامه می‌یابد.
- توله‌هایی که دچار تشنج‌های متعدد در یک بازه زمانی کوتاه می‌شوند و بازه زمانی بین دو حمله تشنج به حدی کوتاه است که طی این بازه، توله نمی‌تواند هوشیاری خود را به طور کامل بازیابی نماید.
- توله‌هایی که در طی 24 ساعت، بیش از دو حمله تشنج را تجربه می‌کنند.
داروهایی نظیر فنوباربیتال و پتاسیم بروماید، از جمله روش‌های درمانی اولیه‌ای هستند که می‌توانند به کاهش شدت و دفعات تشنج در سگ‌ها کمک کنند. با این حال، اگر این داروها، موثر واقع نشوند، دامپزشک داروهای قوی‌تری نظیر زونیسامید، لوتیراستام، گاباپنتین و پرگابالین تجویز می‌کند که اثر درمانی قوی‌تری دارند.
علاوه بر این، ممکن است دامپزشک به منظور افزایش اثربخشی داروها و کنترل بیشتر علائم تشنج، چند داروی ضدتشنج را به طور همزمان تجویز نماید. همچنین، در مواقع اورژانسی و یا در صورت تشدید علائم تشنج، ممکن است دامپزشک از دیازپام و یا داروهای مشابه با دوز بالا استفاده نماید.
یکی از مؤثرترین راهکارها جهت جلوگیری از آسیب و ضربه به بدن توله در محیط خارج از منزل، استفاده از باکس حمل و نقل سگ در کنار قلاده سگ است. همچنین رعایت بهداشت روزمره توله، به‌ویژه در مواقعی که حمام‌کردن آن‌ها ممکن نیست، بسیار مهم است؛ در این شرایط، خرید دستمال مرطوب سگ از پت شاپ پتولیکا می‌تواند گزینه‌ای کاربردی و بهداشتی برای پاک‌سازی سریع پنجه‌ها، بدن و نواحی حساس باشد.
مدیریت تشنج در سگ‌ها
درمان تشنج در سگ‌ها، همیشه به معنی بهبودی کامل توله نیست، بلکه در بسیاری از موارد، دامپزشک تنها سعی می‌کند با تجویز برخی داروها، علائم و شدت تشنج در سگ‌ها را کاهش دهد تا توله بتواند مانند دیگر سگ‌ها به زندگی خود ادامه دهد. درمان تشنج در توله‌هایی که با وجود درمان بیماری‌های زمینه‌ای، همچنان دچار حملات تشنج می‌شوند و یا توله‌هایی که مبتلا به صرع هستند، امکان‌پذیر نیست و این توله‌ها معمولا مجبورند تا آخر عمر خود به مصرف داروهای ضدتشنج ادامه دهند.
دامپزشک نیز معمولا تلاش می‌کند با انجام معاینات دوره‌ای، اثرگذاری داروها و روش درمانی مورد استفاده را مورد ارزیابی قرار دهد تا از دستیابی به بهترین نتایج درمانی، اطمینان حاصل نماید. علاوه بر این، توصیه می‌شود که به عنوان صاحب یک توله مبتلا به تشنج، یک دفترچه مخصوص برای ثبت اطلاعات مربوط به حملات تشنج در توله خود داشته باشید تا به راحتی، روند درمان و بهبود توله خود را رصد کنید و در صورت بروز مشکل، به دامپزشک خود اطلاع دهید.
برخی از صاحبان سگ‌های خانگی، برای این که در همان ثانیه‌های اول، متوجه بروز حمله تشنج در توله خود شوند، از یک قلاده سگ زنگوله‌دار استفاده می‌کنند. در این حالت، با تکان خوردن و لرزش بدن سگ، زنگوله به صدا در می‌آید و به صاحب توله این امکان را می‌دهد که در سریع‌ترین زمان ممکن، اقدامات لازم را انجام دهد.
درمان‌های پیشنهادی جهت کنترل علائم تشنج در سگ‌ها، معمولا در اغلب موارد، نتایج رضایت بخشی را به همراه دارند و به بهبود و ارتقای سطح زندگی توله‌های درگیر این عارضه، کمک می‌کنند. با این حال، در برخی از موارد خاص تشنج در سگ‌ها، ممکن است درمان دارویی اثر چندانی نداشته باشد، مثل توله‌هایی که به دلیل تومور مغزی دچار تشنج می‌شوند و علاوه بر تشنج، علائم دیگری نیز دارند که با مصرف دارو، قابل کنترل و بهبود نیست.
در چنین حالتی، ممکن است دامپزشک تشخیص دهد که بهترین و تنها راه ممکن، استفاده از روش اتانازی است. اتانازی، یک روش مرگ بدون درد برای توله‌ها و حیواناتی است که از یک بیماری شدید رنج می‌برند و بدن آن‌ها به هیچ یک از روش‌های درمانی موجود، پاسخ نمی‌دهد.
روش‌های پیشگیری از تشنج در سگ‌ها
برخی از دلایل تشنج سگ‌های خانگی، مانند صرع ایدیوپاتیک یا تشنج ناشی از تومورهای مغزی، قابل پیشگیری نیستند ولی با این وجود، با انجام یک سری کارها و اقدامات ساده، می‌توان خطرات ناشی از حملات تشنج را کاهش داد. این اقدامات عبارتند از:
- طبق برنامه‌ای که دامپزشک تعیین کرده است، سگ خود را به منظور تزریق واکسن‌های ضروری، به دامپزشکی ببرید. ابتلا به بیماری‌هایی نظیر دیستمپر، می‌تواند موجب بروز تشنج در سگ‌ها شود.
- در محیط‌های باز، سگ خود را با استفاده از قلاده کنترل کنید و او را در حیاط حصارکشی شده نگه دارید تا از آسیب و ضربه به سر او جلوگیری نمایید.
- داروها، آرام‌بخش‌ها و محرک‌های عصبی را در جایی دور از دسترس سگ‌ها و حتی کودکان خود قرار دهید. بهتر است آن‌ها را در طبقات بالای کمد قرار داده و درب آن را قفل نمایید.
- آفت‌کش‌ها، سموم خانگی، ضد یخ و دیگر مواد مضر که ممکن است توسط سگتان بلعیده شوند را در انبار با در بسته نگه داری نمایید.
- توله خود را به طور مکرر برای انجام آزمایشات و چکاپ دوره‌ای نزد دامپزشک ببرید تا در صورت وجود هرگونه مشکل سلامتی، به ویژه بیماری‌های مرتبط با کلیه و کبد، در اولین مراحل، نسبت به تشخیص و درمان این مشکلات اقدام نمایید.
جمع بندی
تشنج سگ، نوعی عارضه عصبی است که در نتیجه افزایش ناگهانی و غیرقابل کنترل فعالیت الکتریکی مغز توله اتفاق می‌افتد. در حقیقت، تشنج نوعی حمله عصبی شدید است که در نتیجه اختلال در هدایت امواج الکتریکی توسط مغز توله اتفاق می‌افتد و می‌تواند آسیب‌های گاها شدیدی به سیستم عصبی مرکزی توله وارد کرده و حتی منجر به مرگ توله شود. البته علائم و شدت تشنج در سگ‌ها، به طور کلی به ناحیه‌ای از مغز توله که درگیر حمله شده است، بستگی دارد.
دلایل متعددی وجود دارد که می‌تواند موجب بروز حملات تشنج در سگ‌ها شود و با وجود این که همه سگ‌ها، بدون توجه به نژاد و سن و سال، ممکن است حملات تشنج را تجربه کنند، ولی برخی نژادها، به دلایل ژنتیکی و وراثتی، بیش از سایر نژادها در معرض بروز حملات تشنج قرار دارند. تشخیص تشنج در سگ‌ها و علت بروز آن، با توجه به مشابهتی که بین علائم این عارضه با دیگر مشکلات سلامتی نظیر اسپاسم عضلانی وجود دارد، تنها توسط دامپزشک امکان پذیر خواهد بود.
در رابطه با درمان تشنج نیز باید بگوییم که درمان تشنج در سگ‌ها، همیشه به معنی بهبودی کامل توله نیست، بلکه در بسیاری از موارد، دامپزشک تنها سعی می‌کند با تجویز برخی داروها، علائم و شدت تشنج سگ را کاهش دهد تا توله بتواند مانند دیگر سگ‌ها به زندگی خود ادامه دهد.
با توجه به این که حملات تشنج، جزو شایع‌ترین اختلالات عصبی در بین سگ‌ها هستند، لذا در این مقاله از پتولیکا، تلاش کردیم ضمن بیان نکاتی مهم در مورد انواع تشنج سگ، اطلاعاتی نیز در مورد دلایل بروز حملات تشنج، روش‌های تشخیص، درمان و پیشگیری از این عارضه و همچنین اقداماتی که در راستای بهبود وضعیت توله‌های درگیر این عارضه می‌توان انجام داد، در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
علاوه بر موارد ذکر شده در مقاله حاضر، شما همواره می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سلامت سگ و همچنین دریافت مشاوره خرید لوازم نگه داری سگ، با کارشناسان ما در تیم پتولیکا در ارتباط باشید. در نهایت، از شما برای این که تا انتهای این مقاله نیز با ما همراه بودید، متشکریم.
سوالات متداول
تشنج سگ ممکن است با کدام عارضه‌ها اشتباه گرفته شود؟
اسپاسم عضلانی، لرزش بدن در اثر اضطراب، تنش و احساس سرما و همچنین حرکات غیرارادی بدن توله در هنگام خواب، همه جزو مواردی هستند که ممکن است با حملات تشنج سگ اشتباه گرفته شوند.
آیا تشنج سگ قابل درمان است؟
بیشتر انواع تشنج سگ، قابل درمان نیستند، بلکه با مصرف دارو، می‌توان علائم آن‌ها را تا حدودی کنترل کرد. با این حال، برخی از انواع تشنج سگ که ناشی از مسمومیت با سموم مختلف و یا در اثر شانت پروتوسیستماتیک هستند، به احتمال زیاد پس از درمان علت اصلی، رفع می‌شوند.
شایع‌ترین دلایل تشنج سگ‌ها چیست؟
از جمله شایع‌ترین دلایل بروز حملات تنش در سگ‌ها می‌توان به عفونت یا التهاب بافت مغزی، سرطان یا تومور مغزی، ضربه به سر، هیپوگلیسمی، مشکلات کبد، هیپوکلیسمی، مشکلات کلیوی، افت سطح اکسیژن خون، مسمومیت با فلز سرب، مسمومیت با آفت‌کش‌هایی نظیر ارگانوفسفات، هیدروسفالی، شانت پروتوسیستماتیک و گرمازدگی اشاره نمود.
کدام نژادهای سگ بیشتر در معرض حملات تشنج قرار دارند؟
با وجود این که همه سگ‌ها ممکن است حملات تشنج را تجربه کنند ولی برخی نژادهای سگ به دلیل مسائل ژنتیکی، بیشتر در معرض بروز این عارضه قرار دارند که از جمله این نژادها می‌توان به اشناوزر، ژرمن شپرد، استرالین شپرد، بیگل، آیریش ستر، سنت برنارد، پودل، وایرفاکس تریر، کوکر اسپانیل، لابرادور رتریور و گلدن رتریور اشاره نمود.
به منظور درمان تشنج سگ از چه روش‌هایی استفاده می‌شود؟
رایج‌ترین داروهایی که معمولا به منظور درمان و کنترل علائم تشنج سگ‌ها و بسته به شدت علائم، توسط دامپزشک تجویز می‌شوند شامل فنوباربیتال، پتاسیم بروماید، زونیسامید، لوتیراستام، گاباپنتین، پرگابالین و دیازپام هستند که ممکن است به صورت تنها یا همزمان مورد تجویز و مصرف قرار گیرند.
