تب خراش گربه؛ علل، علائم و پیشگیری

تب خراش گربه که با عنوان بیماری خراش گربه (Cat Scratch Disease) نیز شناخته می‌شود، یک بیماری با منشا باکتریایی است که می‌تواند موجب التهاب غدد لنفاوی، بی‌حالی، ضعف و کاهش اشتها در گربه‌های مبتلا شود. این بیماری، بیشتر در اثر نیش حشرات و انگل‌های آلوده نظیر کک و کنه از گربه‌ای به گربه دیگر منتقل می‌شود ولی احتمال انتقال بیماری از طریق لیس زدن زخم‌های باز و یا خراشیدن پوست دیگر گربه‌ها نیز وجود دارد.

نکته مهم در مورد این بیماری، احتمال انتقال آن به انسان است. به بیان دیگر، افرادی که به طور مداوم با گربه‌ها در تماس هستند، بیش از سایر افراد در معرض ابتلا به این بیماری خواهند بود. با توجه به این که این بیماری، عوارض و علائم خطرناکی هم برای گربه‌ها و هم برای انسان‌ها دارد، کسب اطلاعات در این زمینه، می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک کند.

از همین رو در این مقاله از پتولیکا قصد داریم ضمن معرفی بیماری تب خراش گربه، دلایل ابتلا، علائم، روش‌های تشخیص و درمان و همچنین راهکارهایی جهت پیشگیری از ابتلای گربه یا انسان به این بیماری را نیز به طور کامل برای شما عزیزان شرح دهیم. پس مانند همیشه، تا انتهای این مقاله نیز با ما در تیم پتولیکا همراه باشید.

تب خراش گربه؛ تعریف کلی

تب خراش گربه، یک بیماری عفونی است که توسط باکتری Bartonella henselae ایجاد می‌شود و به طور معمول، در اثر نیش حشرات و انگل‌های آلوده به این باکتری به دیگر گربه‌ها منتقل می‌شود. با وجود این که این بیماری به طور کلی خوش خیم است و عوارض چندانی ندارد ولی در بچه گربه‌ها، گربه‌های مسن‌تر و همچنین توله‌هایی که مشکل نقص ایمنی دارند، شایع‌تر بوده و می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

نکته مهمی که در رابطه با بیماری تب خراش گربه وجود دارد این است که این بیماری قابلیت سرایت به انسان را نیز دارد و در کودکان زیر 10 سال و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، می‌تواند مشکلات عمده‌ای را برای سلامت آن‌ها ایجاد نماید. علائم تب خراش گربه به طور معمول، واضح است ولی برخی از گربه‌ها ممکن است تا مدت‌ها هیچ علامتی از خود نشان ندهند. لذا، بهترین کار این است که به محض مشاهده علائم مشکوک، توله خود را نزد دامپزشک ببرید تا در سریع‌ترین زمان ممکن، اقدامات لازم جهت تشخیص و درمان بیماری انجام شود.

علائم بیماری تب خراش گربه

همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره کردیم، بسیاری از گربه‌های مبتلا به بیماری تب خراش گربه، هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهند و همین موضوع، موجب می‌شود تا به طور پنهان، ناقل بیماری باشند. در مقابل، تب خراش گربه در بچه گربه‌ها، گربه‌های مسن و توله‌هایی که به دلیل ابتلا به برخی بیماری‌های زمینه‌ای و یا مصرف برخی داروها، سیستم ایمنی ضعیفی دارند، می‌تواند موجب بروز علائم خاصی شود که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ضعف و بی حالی
• کاهش اشتها و میل به خوردن و آشامیدن
• التهاب و تورم غدد لنفاوی
• تب
• حالت تهوع و استفراغ
• التهاب و قرمزی چشم‌ها
• التهاب یا تاول پوستی به ویژه در ناحیه گزش حشرات یا خراش ایجاد شده توسط گربه‌های آلوده

دلایل ابتلای گربه به تب خراش گربه

بیماری تب خراش گربه، همانطور که از نام آن نیز پیدا است، به طور معمول از طریق خراش های ایجاد شده توسط پنجه‌ و ناخن گربه آلوده، به دیگر گربه‌ها منتقل می‌شود. بدین صورت که وقتی کنه‌ها و کک‌ها از خون گربه آلوده تغذیه می‌کنند، مدفوع خود را روی خز گربه به جای می‌گذارند که حاوی باکتری Bartonella henselae است.

زمانی که گربه با پنجه‌هایش پوست بدن خود را می‌خاراند، مدفوع آلوده کنه‌ها و کک‌ها در زیر ناخن‌های او جمع می شوند و وقتی گربه به قصد حمله یا دفاع، با پنجه‌های خود پوست دیگر گربه‌ها و یا انسان‌ها را خراش می دهد، این باکتری‌ها، به راحتی وارد بدن گربه یا انسان مقابل می شوند. البته، انتقال این بیماری به دلایل و روش‌های دیگری نیز اتفاق می‌افتد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• نیش حشرات و انگل‌هایی نظیر کک و کنه
• گاز گرفته شدن توسط گربه آلوده
• تماس با خون گربه آلوده
• تماس زخم‌های باز با بزاق گربه آلوده

نکته مهمی که در رابطه با بیماری خراش گربه وجود دارد این است که به طور معمول، گربه‌هایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مثل بچه گربه‌ها و یا گربه‌هایی که دچار بیماری‌های مزمنی نظیر FelV (ویروس لوسمی گربه سانان یا سرطان خون گربه) هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری خواهند بود.

گربه‌ها به طور میانگین، حدود بیست ساعت از طول روز را در خواب سپری می‌کنند و به همین دلیل، نیاز به یک جای خواب راحت دارند تا بتوانند در آرامش به استراحت بپردازند. یک جای خواب (تخت و تشک) گربه مخصوص که با تعداد زیادی بالش و ملافه نرم پر شده باشد، می‌تواند یه مکان ایده آل برای استراحت گربه شما باشد. برای خرید جای خواب (تخت و تشک) گربه با قیمت مناسب و بهترین کیفیت، می‌توانید به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه نمایید.

دامپزشکان چگونه ابتلای گربه به تب خراش گربه را تشخیص می‌دهند؟

مانند هر بیماری دیگری، برای تشخیص ابتلای توله به بیماری خراش گربه نیز بهترین راه، مراجعه به دامپزشک است. وقتی شما گربه خود را با علائم بیماری تب خراش گربه نزد دامپزشک می‌برید، دکتر دامپزشک در اولین اقدام، یک معاینه اولیه فیزیکی انجام می‌دهد تا وجود هر گونه آسیب و ناهنجاری در بدن گربه را تشخیص دهد. علاوه بر این، سوالاتی نیز در مورد علائم کلی توله، مکان‌ها و حیوانات خانگی که گربه‌تان به تازگی با آن‌ها در تماس بوده است و همچنین برنامه پیشگیری از کک و کنه توله از شما می‌پرسد.

بررسی سوابق دامپزشکی توله در راستای رد ابتلای گربه به بیماری‌هایی با علائم مشابه نیز از دیگر اقداماتی است که توسط دامپزشک انجام می‌شود. در صورتی که در معاینات و بررسی‌های اولیه، دامپزشک احتمال دهد که توله شما به تب خراش گربه مبتلا شده است، یک سری آزمایشات و معاینات تخصصی‌تر تجویز می‌کند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

نمونه برداری و آزمایش خون

یکی از اولین آزمایشاتی که معمولا توسط دامپزشک جهت تشخیص ابتلای توله به بیماری تب خراش گربه تجویز می‌شود، نمونه برداری و آزمایش خون است. دامپزشک نمونه خون گربه را جهت بررسی علائم عفونت باکتریایی نظیر تغییر تعداد گلبول‌های سفید و یا تغییر در غلظت آنزیم‌های کبدی موجود در خون، به آزمایشگاه مربوطه ارسال می‌کند. علاوه بر این، ممکن است یک سری آزمایشات پیشرفته‌تر نظیر PCR یا ELISA نیز روی نمونه خون توله انجام شود تا احتمال وجود آنتی ژن‌های باکتری Bartonella henselae در خون گربه را مورد بررسی قرار دهند.

کشت میکروبی

یکی دیگر از راه‌های تشخیص ابتلای توله به بیماری تب خراش گربه، کشت میکروبی نمونه‌های یافت شده در داخل خون گربه است. به بیان بهتر، زمانی که دامپزشک با بررسی نتایج اولیه آزمایش خون، علائم عفونت باکتریایی را داخل خون گربه مشاهده کرده و احتمال داد که توله آلوده به باکتری Bartonella henselae است، نمونه را جهت کشت میکروبی به آزمایشگاه تخصصی میکروبیولوژی ارسال می‌کند. در این فرآیند، نمونه خون توله، در داخل محیط کشت قرار می‌گیرد تا در صورت رشد  تکثیر میکروارگانیسم‌های زنده، نوع آن‌ها قابل تشخیص باشد.

آسپیراسیون غدد لنفاوی

همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره کردیم، یکی از علائم بیماری تب خراش گربه، التهاب و تورم غدد لنفاوی است ولی برخی اوقات ممکن است دلیل التهاب غده‌های لنفاوی توله، چیزی به غیر از ابتلا به بیماری تب خراش گربه باشد. لذا یکی دیگر از روش‌های تشخیص ابتلای توله به این بیماری، نمونه برداری از مایع و بافت غدد لنفاوی است که با عنوان آسپیراسیون غدد لنفاوی نیز شناخته می‌شود.

در این روش، دامپزشک، با استفاده از یک سوزن نازک و سرنگ، مقدار کمی از مایع لنفی و بافت غدد لنفاوی را برداشته و در آزمایشگاه، مورد بررسی قرار می‌دهد تا به دلیل اصلی التهاب این غدد پی ببرد. بدین منظور، نمونه را با استفاده از میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌دهند تا احتمال وجود سلول‌های عفونی را مورد سنجش قرار دهند.

داشتن سیستم ایمنی قوی و بدن سالم، می‌تواند گربه شما را از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات سلامتی مصون دارد. در این بین تغذیه مناسب و استفاده از انواع مکمل و ویتامین گربه در کنار غذای گربه، مهم‌ترین نقش را در تقویت سیستم ایمنی و بدن گربه ایفا می‌کند. شما می‌توانید جهت خرید انواع غذای گربه از غذای خشک گربه گرفته تا غذای درمانی گربه و انواع کنسرو و پوچ گربه و همچنین خرید انواع مکمل گربه و ویتامین گربه، به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه نمایید.

روش‌های درمان بیماری تب خراش گربه

بیماری تب خراش گربه، در اغلب مواقع نیاز به درمان تخصصی ندارد و چنانچه گربه شما مشکل سلامتی نداشته و سیستم ایمنی قوی و سالمی داشته باشد، به راحتی توانایی مقابله با این نوع عفونت باکتریایی را خواهد داشت. در غیر این صورت، اگر سیستم ایمنی توله ضعیف بوده و یا به بیماری‌های مزمن و زمینه‌ای مبتلا باشد، علائم بیماری نیز شدیدتر خواهد بود و احتمالا توله نیاز به درمان تخصصی و دارویی خواهد داشت.

با توجه به علت بیماری که نوعی باکتری است، درمان دارویی که اغلب برای این بیماری تجویز می‌شود نیز، شامل مصرف آنتی بیوتیک به مدت چهار الی شش هفته خواهد بود. از جمله آنتی بیوتیک‌هایی که معمولا برای گربه‌های مبتلا به باکتری Bartonella henselae تجویز می‌شود، می‌توان به داکسی سایکلین (Doxycycline) و انروفلوکساسین (Enrofloxacin) اشاره نمود.

با وجود این که درمان با استفاده از آنتی بیوتیک‌ها، می‌تواند بیماری را درمان کند ولی چنانچه همزمان با مصرف آنتی بیوتیک‌ها، اقدامی در راستای کنترل کک و کنه انجام نشود، احتمال ابتلای مجدد توله به بیماری وجود خواهد داشت. لذا، باید علاوه بر درمان خود بیماری، کک و کنه گربه نیز کنترل و ریشه‌کن شود. استفاده از داروهای موضعی پیشگیری از کک و یا داروهای خوراکی نظیر Bravecto و Revolution، می‌تواند تاثیر بسزایی در کنترل کک و کنه و کاهش احتمال ابتلای مجدد توله به بیماری خراش گربه داشته باشد.

مدیریت و بهبود بیماری تب خراش گربه

همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره کردیم، بسیاری از گربه‌ها با وجود ابتلا به بیماری خراش گربه، هیچ علائمی از خود نشان نمی‌دهند که این موضوع، بیشتر به دلیل سیستم ایمنی قوی این توله‌ها است. از همین رو، بدن این گربه‌ها، بدون این که نیاز به حمایت دارویی داشته باشد، به راحتی با این عفونت باکتریایی مقابله کرده و آن را از بین می‌برد.

در مورد گربه‌هایی که علائم بیماری را از خود بروز می‌دهند نیز معمولا حال عمومی این گربه‌ها، پس از چند روز مصرف آنتی بیوتیک‌های ذکر شده، بهتر می‌شود و علائم توله به تدریج بهبود می یابد. با این حال، مصرف آنتی بیوتیک‌ها، باید طبق برنامه تعیین شده و تا زمانی که دامپزشک تشخیص نداده است، ادامه یابد، چرا که بهبود برخی از علائم بیماری نظیر التهاب غدد لنفاوی، ممکن است به یک الی دو ماه زمان نیاز داشته باشد.

علاوه بر این، طی دوره درمان و پس از درمان نیز، راهکارهای پیشگیری از ابتلای مجدد توله باید طبق برنامه ارائه شده توسط دامپزشک انجام شود. لذا، صاحبان گربه‌ها، باید علاوه بر دنبال کردن روتین پیشگیری و کنترل کک و کنه گربه‌ای که توسط دامپزشک تجویز و برنامه ریزی شده است، از نزدیک شدن توله خود به گربه‌های آلوده به کک و کنه و یا گربه‌هایی که علائم باکتری Bartonella henselae را دارند نیز، جلوگیری نمایند.

راهکارهایی در جهت پیشگیری از ابتلای گربه به تب خراش

همانطور که می‌دانید، در مقابله با هر بیماری یا مشکل سلامتی، همواره راهکارهای پیشگیرانه بر روش‌های درمانی مقدم هستند؛ چرا که نیاز به صرف هزینه و زمان بسیار کمتری خواهند داشت و علاوه بر این، حیوان خانگی شما، تحت فشار و استرس پروسه درمان گاها طولانی قرار نخواهد گرفت.

از همین رو، با توجه به این که مانند هر عفونت باکتریایی دیگری، بیماری تب خراش گربه نیز قابل پیشگیری است، لذا بهتر است، پیش از این که گربه شما به این بیماری مبتلا شود، با انجام یک سری کارهای پیشگیرانه، از ابتلای گربه خود به این بیماری جلوگیری نمایید. این راهکارها عبارتند از:

• انجام روتین پیشگیرانه و کنترلی جهت جلوگیری از آلوده شدن گربه به کک و کنه در تمام طول سال
• جلوگیری از تماس توله با گربه‌های آلوده به کک و کنه
• عدم تماس توله با گربه‌هایی که علائم بیماری خراش گربه را دارند.
• جلوگیری از گاز گرفته شدن یا خراشیده شدن پوست گربه توسط گربه‌های دیگر

علاوه بر این موارد، دو تا سه بار شانه کردن موهای گربه در طول هفته و همچنین شستن خز گربه با شامپو گربه مخصوص به طور ماهانه نیز می‌تواند علاوه بر کاهش احتمال ابتلای گربه به بیماری تب خراش، از بروز مشکلات پوستی حاد نیز جلوگیری نماید.

یکی از مهم‌ترین لوازم نگه داری گربه که از همان ابتدا باید تهیه و خریداری شود، ظرف آب و غذای گربه است. گربه‌ها، بسته به میزان فعالیت فیزیکی که دارند، در طول روز بارها به غذا و آب احتیاج خواهند داشت. از همین رو، ظرف آب گربه و همچنین ظرف غذای گربه، علاوه بر در دسترس بودن، باید جنس مناسبی نیز داشته باشد تا منجر به بروز حساسیت یا آسیب به سلامت گربه نشود. برای خرید ظرف آب گربه و همچنین خرید ظرف غذای گربه با بهترین قیمت و تولید شده از بهترین مواد اولیه، می‌توانید به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه نمایید.

سوالات رایج در مورد بیماری تب خراش گربه

در این بخش از مقاله، پاسخ یک سری از سوالات رایجی که معمولا توسط صاحبان گربه‌ها در مورد بیماری تب خراش گربه پرسیده می شود را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

سوال اول: چگونه می‌توان ابتلای گربه به تب خراش را تشخیص داد؟

پاسخ: با وجود این که تب خراش گربه، علائم مشخصی دارد ولی ممکن است این بیماری با بیماری‌های دیگری که علائم مشابهی دارند، اشتباه گرفته شود. از همین رو، بهترین راه برای تشخیص ابتلای گربه به تب خراش، این است که گربه خود را نزد دامپزشک ببرید. دامپزشک می‌تواند با انجام معاینات و آزمایشات لازم، ابتلای گربه به بیماری تب خراش را بررسی نماید.

سوال دوم: آیا درمان خانگی برای تب خراش گربه وجود دارد؟

پاسخ: خیر. به طور کلی، هیچ درمان خانگی برای بیماری تب خراش گربه وجود ندارد و هر گونه درمان خانگی، بدون تجویز و اطلاع دامپزشک، می‌تواند موجب تشدید علائم بیماری گربه شود. از همین رو، به محض این که تغییر مشکوکی در وضعیت سلامت توله خود مشاهده کردید، باید او را نزد دامپزشک ببرید تا در صورت تشخیص ابتلای توله به این بیماری، دامپزشک داروهای لازم را تجویز نماید.

جمع بندی

گربه‌ها نیز مانند هر موجود زنده دیگری همواره در معرض انواع میکروب‌ها و انگل‌های حامل عوامل بیماری زا قرار دارند و یک ضعف جزئی در سیستم ایمنی بدن آن‌ها می‌تواند احتمال ابتلای این موجودات به بیماری‌های مختلف را افزایش دهد. یکی از بیماری‌هایی که می‌تواند گربه شما را درگیر کند، بیماری تب خراش گربه است که نوعی عفونت باکتریایی است و بیشتر از طریق نیش انگل‌های پوستی آلوده به باکتری Bartonella henselae، نظیر کک و کنه منتقل می‌شود.

از همین رو، کنترل انگل‌های پوستی گربه، یکی از مهم‌ترین راهکارها در جهت جلوگیری از ابتلای گربه به انواع بیماری‌ها از جمله تب خراش محسوب می‌شود. با توجه به این که هر گربه‌ای، حتی اگر علائمی از خود نشان ندهد، ممکن است به این باکتری آلوده باشد و از طرفی، این بیماری قابلیت انتقال به انسان را نیز دارد، لذا، داشتن اطلاعات کافی در این زمینه، می‌تواند علاوه بر حفظ سلامت گربه، به جلوگیری از ابتلای اعضای خانواده و به ویژه کودکان و افراد آسیب پذیر به این بیماری نیز کمک کند.

از همین رو در این مقاله از پتولیکا، تلاش کردیم تا ضمن معرفی کلی بیماری تب خراش گربه، اطلاعات نسبتا جامعی در مورد علائم، روش‌های تشخیص و درمان و همچنین راهکارهای پیشگیری از ابتلای گربه به این بیماری نیز در اختیار شما قرار دهیم. افزون بر مطالب ذکر شده در این مقاله، شما همواره می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه سلامت گربه و همچنین دریافت مشاوره خرید لوازم نگه داری گربه و دیگر حیوانات خانگی، با کارشناسان ما در تیم پتولیکا در ارتباط باشید. در نهایت، از شما برای این که باز هم پتولیکا را انتخاب کردید، متشکریم.

سوالات متداول

مهم‌ترین علائم بیماری تب خراش گربه چیست؟

از جمله رایج‌ترین و مهم‌ترین علائم بیماری تب خراش در گربه‌ها می‌توان به ضعف و بی حالی، کاهش اشتها و میل به خوردن و آشامیدن، التهاب و تورم غدد لنفاوی، تب، حالت تهوع و استفراغ، التهاب و قرمزی چشم‌ها و التهاب یا تاول پوستی به ویژه در ناحیه گزش حشرات یا خراش ایجاد شده توسط گربه‌های آلوده اشاره نمود.

چگونه می‌توان از ابتلای گربه به بیماری تب خراش جلوگیری کرد؟

از جمله اقدامات پیشگیرانه‌ای که می‌توان در راستای جلوگیری از ابتلای گربه به بیماری تب خراش انجام داد می‌توان به انجام روتین پیشگیرانه و کنترلی جهت جلوگیری از آلوده شدن گربه به کک و کنه در تمام طول سال، جلوگیری از تماس توله با گربه‌های دارای علائم یا آلوده به کک و کنه و همچنین جلوگیری از گاز گرفته شدن یا خراشیده شدن پوست گربه توسط گربه‌های دیگر اشاره نمود.

به منظور تشخیص ابتلای گربه به تب خراش، از چه روش‌هایی استفاده می‌شود؟

از جمله روش‌هایی که دامپزشکان به منظور تشخیص ابتلای گربه به تب خراش استفاده می‌کنند می‌توان به معاینات فیزیکی، بررسی سوابق دامپزشکی، نمونه برداری و آزمایش خون، نمونه برداری و آزمایش مایعات و بافت غدد لنفاوی و همچنین کشت میکروبی نمونه خون توله اشاره نمود.