حتما شما هم بارها دیدهاید که توله سگتان پس از دویدن یک مسافت نسبتا طولانی یا چند ساعت بازی کردن در حیاط یا پارک، نفس نفس میزند و قفسه سینهاش به شدت بالا و پایین میرود. این حالت یکی از رایجترین اشکال تنفس سنگین سگ است که معمولا پس از چند دقیقه نیز رفع میشود. با این حال، تنفس سنگین در سگها، ممکن است دلایل مختلف دیگری نیز داشته باشد که برخی از آنها، یک موقعیت جدی و اورژانسی یه شمار میآیند و باید سریعا نسبت به تشخیص و درمان علت آنها اقدام نمود چرا که در غیر این صورت، ممکن است جان توله به خطر بیوفتد.
به بیان بهتر، اگر توله شما بدون هیچ دلیل مشخصی (مثل دویدن، بازی کردن یا استرس و هیجان) نفس نفس میزند و دچار تنفس سنگین شده است، باید هر چه سریعتر او را نزد دامپزشک ببرید تا علت این موضوع مشخص شود. با توجه به این که مشکلات تنفسی یکی از عمدهترین دلایل مرگ و میر سگها به شمار میرود، لذا در این مقاله از پتولیکا قصد داریم شما را با برخی از مهمترین دلایل تنفس سنگین سگ، نحوه تشخیص و درمان این عارضه آشنا کنیم. پس اگر نگران سلامت توله خود هستید و میخواهید در این رابطه اطلاعات بیشتری به دست آورید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
تنفس سنگین سگ و علائم اورژانسی آن
نفس نفس زدن سگ پس از یک فعالیت طولانی در یک روز گرم تابستانی، کاملا طبیعی است و معمولا پس از چند دقیقه، تنفس توله به حالت طبیعی بازمیگردد. با این حال، در برخی مواقع، ممکن است توله شما بدون این که فعالیت سنگینی انجام داده و یا در موقعیت استرسزا یا هیجانانگیزی قرار گرفته باشد، شروع به نفس نفس زدن کند. اگر توله شما بدون هیچ دلیل مشخصی نفس نفس می زند و یا اصطلاحا تنفس او سنگین شده است، احتمالا مشکل جدی در سلامت او وجود دارد که باید سریعا اقدامات لازم جهت تشخیص و درمان آن را انجام دهید، به ویژه اگر تنفس سنگین سگ شما با علائم زیر همراه باشد:
- بیحالی و ضعف عضلات توله
- سرفه کردنهای مکرر سگ
- تراوش ترشحات از چشم و بینی سگ
- تغییر رنگ لثهها
- از هوش رفتن توله
- افزایش تعداد تنفس توله حتی در هنگام خواب
- خونریزی
- کبود شدن بدن توله
- آسیب روحی یا جسمی
- کاهش اشتها و میل توله به غذا
- حالت تهوع و استفراغ
مراجعه به موقع به دامپزشک و شروع روند تشخیص و درمان، به ویژه در مواقعی که تنفس سنگین سگ، دلیل مشخصی ندارد، میتواند به حفظ سلامت توله و جلوگیری از بروز اتفاقات ناخوشایند کمک کند. چرا که در بسیاری مواقع، دلیل تنفس سنگین سگ، میتواند یک بیماری یا آسیب جدی و تهدیدکننده زندگی توله باشد. در ادامه این مقاله از پتولیکا، به طور مفصل به بررسی دلایل عمده تنفس سنگین سگ خواهیم پرداخت.
ارائه یک رژیم غذایی مناسب به سگها، میتواند تا حد زیادی از ابتلای آنها به بسیاری از بیماریهای زمینهای جلوگیری کند. یک غذای سگ استاندارد و باکیفیت باید شامل تمام مواد مغذی باشد که بدن توله برای رشد و حفظ سلامت خود به آنها نیاز دارد. شما میتوانید برای تهیه و خرید غذای سگ در انواع طعمها و از بهترین برندهای جهانی، به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه کنید.
تفاوت تنفس سنگین سگ با تنفس سگ در حالت طبیعی
برای تشخیص تنفس سنگین سگ، در ابتدا شما باید بدانید که تفاوت تنفس سنگین با تنفس طبیعی چیست. تنفس طبیعی و سالم سگ به حالتی گفته میشود که در آن سگ به طور عمیق، کامل و در هر دقیقه بین 15 الی 30 بار نفس میکشد. در مقابل، تنفس غیر طبیعی به حالتی گفته میشود که در آن توله، کوتاه، سریع، کمعمق و از طریق دهان خود نفس میکشد یا برای نفس کشیدن، نیاز به تلاش اضافی و وارد کردن فشار به ناحیه شکم دارد.
البته، تنفس سریع یا اصطلاحا نفس نفس زدن توله در صورتی که به دلیل فعالیت فیزیکی، ورزش، احساس هیجان، ترس یا اضطراب باشد، معمولا پس از چند دقیقه رفع میشود ولی اگر سگ شما بیدلیل شروع به نفس نفس زدن کند، میتواند نشانه تنفس سنگین سگ باشد. با فاصله قرار دادن دستها جهت انبساط راحتتر قفسه سینه و همچنین تلاش برای کشیدن گردن توسط توله نیز میتواند نشان دهنده وجود مشکل در تنفس سگ شما باشد.
دلایل تنفس سنگین سگ؛ چرا سگ من به سختی میتواند نفس بکشد؟
تنفس سنگین در سگها میتواند ناشی از دلایل زمینهای و مشکلات سلامتی متعددی باشد که برخی از آنها قابل درمان و برخی دیگر، جزو شرایط جدی محسوب می شوند. از جمله رایجترین و عمدهترین دلایل تنفس سنگین سگها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
ادم ریوی کاردیوژنیک
یکی از عمدهترین دلایل تنفس سنگین سگ، اختلال در تبادل اکسیژن به دلیل تجمع مایع در کیسههای هوایی یا اصطلاحا ادم ریوی است. دلایل مختلفی وجود دارد که میتواند موجب بروز ادم ریوی در سگها شود ولی اگر دلیل این موضوع، مستقیما با قلب در ارتباط باشد، با عنوان ادم ریوی کاردیوژنیک شناخته می شود. یکی از مهمترین اختلالاتی که منجر به بروز ادم ریوی کاردیوژنیک در سگها میشود، عارضهای به نام نارسایی احتقانی قلب است. این حالت، زمانی رخ میدهد که قلب توانایی پمپاژ خون به دیگر اعضای بدن را از دست میدهد.
به بیان بهتر، این عارضه زمانی اتفاق میافتد که عملکرد دریچههای نیمه هلالی قلب مختل میشود و در نتیجه، خون به طور کامل از بطنها تخلیه نمیشود و به تدریج در بطنها (به ویژه بطن چپ) تجمع مییابد. این مورد حتی ممکن است موجب بازگشت خون به دهلیزها و افزایش فشار در قلب سگ گردد که میتواند موجب بازگشت خون به دیگر قسمتهای بدن از جمله ریهها شود. تجمع مایعات بدن و خون در ریههای سگ، میتواند علاوه بر اختلال در تنفس توله، موجب کاهش اکسیژن رسانی و در نتیجه بروز مشکل در عملکرد سایر اعضای بدن توله شود.
احساس درد در ناحیه شکم
احساس درد شدید نیز میتواند از جمله دلایل تنفس سنگین سگ باشد. به عنوان مثال، تولههایی که دچار التهاب پانکراس یا اصطلاحا پانکراتیت میشوند، معمولا درد شدیدی را در ناحیه شکم خود تجربه میکنند و این دردها، ممکن است باعث مشکلات تنفسی توله شود.
ذات الریه (Pneumonia)
ذات الریه (Pneumonia)، نوعی التهاب ریه ناشی از عفونتهای باکتریایی، قارچی و ویروسی است که در آن، کیسههای هوایی با مایع، مخاط یا عفونت پر میشوند و همین موضوع، میتواند موجب مشکلات تنفسی و اصطلاحا تنفس سنگین سگ شود. از جمله شایعترین علائم این بیماری میتوان به سرفه، ترشحات بینی و چشم، بیحالی، تب و کاهش اشتهای توله اشاره نمود.
برونشیت یا التهاب مجاری تنفسی
یکی دیگر از دلایل تنفس سنگین سگ، برونشیت یا التهاب مجاری تنفسی و نایژهها است که در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی، تماس با فلزات سمی نظیر کادمیوم و یا قرار گرفتن در هوای آلوده اتفاق میافتد و میتواند موجب سرفه و دیگر مشکلات تنفسی در سگ شود.
کرم قلب
بیماری کرم قلب، از دیگر دلایل تنفس سنگین سگ است که به دلیل نوعی انگل موسوم به دیروفیلاریا ایمیتیس (Dirofilaria immitis) از خانواده کرمهای حلقوی، به وجود میآید. این نوع انگل که از طریق نیش پشه از یک حیوان خانگی به حیوان خانگی دیگر منتقل میشود، با حمله به رگهای خونی و قلب سگها، میتواند موجب اختلال در روند خونرسانی و بیماریهایی همچون نارسایی قلبی و ریوی و آسیب به دیگر اندامهای حیاتی بدن سگ شود. این کرمها میتوانند موجب ایجاد زخم در بافت ریه و قلب سگ شوند و این زخمها حتی پس از درمان این بیماری نیز، میتوانند عملکرد قلب و ریه را تحت تاثیر قرار دهند.
ابتلا به سرطان
ابتلا به برخی سرطانها نظیر سرطان حنجره، سرطان گلو و سرطان ریه، میتواند با ایجاد انسداد در مجاری تنفسی و همچنین مختل کردن عملکرد ریهها، موجب مشکلات تنفسی و در نتیجه تنفس سنگین سگ شود. البته ابتلا به سرطان ریه در سگها، امری نادر است و معمولا غدد سرطانی، از دیگر اعضای بدن به ریه گسترش مییابند که ای عارضه با عنوان سرطان ریه متا استاتیک نیز شناخته میشود.
تاول ریوی
تاول ریوی، به حالتی گفته میشود که در آن دیوارههای بین فضای داخلی کیسههای هوایی در اثر ضربه یا بیماری، آسیب میبیند و یک فضای واحد را تشکیل میدهد. این تاولهای کوچک و بزرگ، سطح تماس ریه با اکسیژن هوای ورودی را کاهش میدهند و در نتیجه، فرآیند اکسیژن رسانی به اعضای بدن، مختل میشود. به علاوه، عدم توانایی ریه در تخلیه وا از این تاولها، به مرور موجب تجمع هوا در آنها و در نتیجه ترکیدن این تاولها میشود.
پاره شدن تاولهای کوچکتر معمولا عواقب چندان خطرناکی ندارد ولی پاره شدن تاولهای بزرگتر، معمولا موجب درد شدید در قفسه سینه و همچنین تنفس سنگین سگ میشود. در چنین مواقعی، معمولا دامپزشک از طریق قفسه سینه سگ، لولهای را به داخل فضای بین ریه و قفسه سینه میفرستد تا هوای موجود در فضای پلور را تخلیه کند. در موارد جدیتر نیز ممکن است لازم باشد با عمل جراحی، نواحی آسیب دیده ریه را ترمیم کرد. دلیل ابتلای سگها به این عارضه، نامشخص است ولی بسیاری از دامپزشکان و متخصصان این حوزه معتقدند که احتمالا این بیماری، منشا وراثتی و ژنتیکی دارد.
کرم ریه
کرم ریه، نوعی انگل از خانواده کرمهای Trichostrongyloidea یا Metastrongyloidea است که موجب التهاب، عفونت و انسداد مجاری تنفسی و در نتیجه، تنفس سنگین سگها و دیگر پستانداران میشود. به طور معمول، گونهای از کرمها به نام Oslerus osleri از خانواده Metastrongyloidea زیرشاخه Filaroididae، به عنوان کرم ریه سگ شناخته شده و موجب مشکلات تنفسی و عفونت ریه در سگها میشود.
فشار خون ریوی
یکی دیگر از دلایل تنفس سنگین سگ، ابتلا به فشار خون ریوی است. این عارضه در اثر افزایش فشار خون داخل رگهای ریه اتفاق میافتد و دلیل این موضوع، کاهش خاصیت ارتجاعی و انعطاف پذیری شریانهای ریه است که موجب میشود جریان خون در داخل ریه به سختی حرکت کرده و فرآیند تبادل اکسیژن مختل شود. این عارضه علاوه بر تنفس سنگین سگ میتواند منجر به سرفه، مشکلات تنفسی، بیحالی، نارسایی حاد قلبی، بیهوشی و حتی مرگ سگ در موارد شدیدتر شود.
کوفتگی یا کبودی ریه
کبودی و کوفتگی ریه، از دیگر دلایل تنفس سنگین سگ است که معمولا در اثر ضربه شدید به قفسه سینه ایجاد میشود. سگهایی که در تصادفات رانندگی آسیب میبینند، معمولا دچار این عارضه میشوند. البته، علائم این کبودیها، ممکن است پس از گذشت سه تا پنج روز از حادثه قابل تشخیص باشند لذا پس از چنین ضرباتی، بهتر است حداقل تا یک هفته، نحوه تنفس توله خود را زیر نظر داشته باشید.
ادم ریوی غیرکاردیوژنیک
همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره کردیم، ادم ریوی که یکی از اصلیترین دلایل تنفس سنگین سگ به شمار میرود، به حالتی گفته میشود که در آن، به دلیل تجمع مایعات بدن در ریهها، توانایی تنفس توله مختل میشود. تجمع مایعات در ریه سگ به دو صورت اتفاق میافتد؛ ادم ریوی کاردیوژنیک (که در اولین مورد به بررسی آن پرداخته شد) و ادم ریوی غیرکاردیوژنیک. چنانچه دلیل تجمع مایعات در ریه، ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی نباشد، به عنوان ادم ریوی غیرکاردیوژنیک شناخته میشود. اتفاقاتی مثل افتادن توله در آب عمیق، انسداد مجرای تنفسی توسط شی خارجی و همچنین برق گرفتگی، از دلایل اصلی ادم ریوی غیرکاردیوژنیک به شمار میآید.
خونریزی شدید
از دست دادن میزان زیادی خون در اثر پارگی تومورها، خوردن سموم و آفتکشهایی نظر سم موش، مشکلات زمینهای مرتبط با لخته شدن خون و یا زخمهای عمیق و بزرگ نیز میتواند از جمله مهمترین دلایل تنفس سنگین سگ به شمار آید. خونریزی شدید، موجب کاهش حجم خون و در نتیجه، کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون میشود. این گلبولها، حاملان اکسیژن به سرتاسر بدن سگ و دیگر موجودات زنده هستن و کاهش تعداد آنها، فرآیند اکسیژن رسانی را با مشکل مواجه میکند و همین موضوع، میتواند موجب بروز مشکلات تنفسی برای توله شود.
ابتلا به بیماری کوشینگ
یکی دیگر از عوامل اصلی تنفس سنگین سگ، ابتلا به بیماری کوشینگ است. بیماری کوشینگ به وضعیتی گفته میشود که در آن؛ غدد فوق کلیوی سگ، میزان کورتیزول (هورمون استرس) بسیار بیشتری نسبت به حالت عادی ترشح میکنند و همین موضوع، موجب میشود سطح کورتیزول خون سگ افزایش پیدا کند. در بیش از 90 درصد موارد، عامل اصلی این عارضه، وجود تومور خوشخیم در غده هیپوفیز سگ است. از جمله علائم این بیماری میتوان به تشنگی مداوم، افزایش دفعات ادرار کردن سگ، نفس نفس زدن توله به ویژه در طول خواب، افتادگی شکم توله در اثر نفخ، مشکلات پوستی، ریزش مو، افزایش اشتها و همچنین افزایش وزن غیرطبیعی اشاره نمود.
سگها نیز برای این که در طول روز انرژی کافی برای فعالیت داشته باشند و همچنین سیستم ایمنی بدنشان تضعیف نشود، به میزان مشخصی خواب در طول شبانه روز احتیاج دارند. هیچ چیز مثل یک تشک سگ گرم و نرم و یک تخت سگ راحت، نمیتواند توله شما را به خوابیدن تشویق کند. برای خرید تشک و تخت سگ با بهترین قیمت و بالاترین کیفیت، میتوانید به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه فرمایید.
انواع تنفس سنگین در سگها
تنفس سنگین سگ، یک اصطلاح کلی است که میتواند انواع مختلفی از تنفس غیرطبیعی سگ را شامل شود. از جمله رایجترین انواع تنفس سنگین و غیرطبیعی سگها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
تنفس سخت سگ
یکی از انواع تنفس سنگین سگ، تنفس سخت است که جزو موارد اورژانسی نیز محسوب میشود. در این نوع مشکل تنفسی، معمولا توله تلاش میکند دستهای خود را بازتر قرار دهد تا بتواند قفسه سینه خود را به طور کامل منبسط نماید. به طور معمول، گردن سگ نیز در این حالت کشیدهتر میشود چرا که سگ تصور میکند با کشیدن گردن خودش، میتواند راحتتر نفس بکشد. از دیگر علائم رایج این نوع تنگی نفس میتوان به سرفه، لثههای کمرنگ یا خاکستری و کبود و تراوش مخاط از بینی و دهان سگ اشاره نمود.
تنفس سریع
از دیگر حالات تنفس سنگین سگ، میتوان به تنفس سریع یا اصطلاحا، نفس نفس زدن سگ اشاره نمود. این حالت معمولا زمانی که سگ تحت تاثیر موقعیتهای هیجان انگیز یا ترسناک قرار میگیرد و یا فعالیت فیزیکی و ورزشی سنگینی انجام میدهد، اتفاق میافتد ولی به طور معمول باید پس از چند دقیقه یا حداکثر چند ساعت رفع شود. لذا، چنانچه سگ شما پس از اتمام فعالیت و یا حتی هنگام استراحت و خواب نیز به سرعت نفس میکشد (معمولا بیش از 30 تنفس در هر دقیقه)، ممکن است نشان دهنده وجود یک مشکل جدی در سیستم تنفسی یا حتی قلب توله باشد و باید در اسرع وقت، توله خود را نزد دامپزشک ببرید.
تنفس شدید از طریق بینی
تنفس شدید از طریق بینی نیز یکی از مصادیق تنفس سنگین سگ است که معمولا پس از ورزش و فعالیت فیزیکی سنگین، استرس، هیجان و یا احساس خطر و به منظور افزایش سطح اکسیژن خون بروز میکند. با این حال، اگر توله شما بدون هیچ دلیلی و حتی در هنگام استراحت یا خواب نیز به شدت از طریق بینی خود نفس میکشد، میتواند نشان دهنده یک موقعیت اورژانسی باشد که نیاز به مراجعه به دامپزشک دارد.
تنفس شکمی
یکی دیگر از مصادیق تنفس سنگین سگ، تنفس شکمی است. به طور معمول، در هنگام تنفس، سینه و شکم سگ باید به یک میزان بالا و پایین شود و توله هیچ فشاری به شکم خود وارد نکند. لذا، اگر هنگام بازدم، متوجه شدید که سگتان به شکم خود فشار میآورد، نشان میدهد که توله در تخلیه هوا از ریه خود مشکل دارد. این یک موقعیت اورژانسی محسوب میشود که به طور معمول در اثر نارسایی احتقانی قلب، تجمع مایع یا هوا در اطراف ریه و یا بیماریهایی نظیر برونشیت اتفاق میافتد.
تنفس کمعمق
تنفس کم عمق، حالتی شبیه به نفس نفس زدن است که بدون تجربه فعالیت بدنی، استرس یا هیجان اتفاق میافتد و یکی از مصادیق بارز تنفس سنگین سگ محسوب میشود. در این حالت، توله نمیتواند ریههای خود را به طور کامل با هوا پر کند و در نتیجه نفسهای کم عمق و سریع میکشد که این حالت میتواند نشان دهنده وجود یک مشکل جدی در سلامت توله باشد.
تنفس سنگین در حین استراحت
تنفس سنگین در حین استراحت یا خواب، از دیگر انواع تنفس سنگین سگها است که میتواند نشانه بروز یک بیماری یا عارضه جدی در ریهها باشد. برای مثال، در سگهایی که با بیماریهای قلبی یا نارسایی احتقانی قلب دست و پنجه نرم میکنند، تعداد تنفس در خواب یا SRR (Sleep Respiration Rate) بسیار مهم است چرا که افزایش تعداد تنفس در حین خواب نسبت به حالت طبیعی، میتواند نشان دهنده تجمع مایع در ریههای توله باشد.
مشکلات تنفسی در سگهای مسن
احتمال ابتلا به بیماریهای زمینهای نظیر مشکلات قلبی، سرطان ریه و برونشیت در سگهای مسنتر نسبت به سگهای جوان، بیشتر است. به همین دلیل، تولههای مسنتر به مراتب باید بیشتر از تولههای جوان، تحت مراقبتهای پزشکی مربوط به دستگاه تنفس و سیستم قلب و عروق قرار بگیرند.
تنفس شدید در توله سگها
تنفس شدید در تولههای جوانتر اغلب نشانه نگران کنندهای نیست به ویژه اگر شما یک توله بازیگوش و به شدت فعال داشته باشید که به طور مداوم در حال بازی و فعالیت است. به علاوه، تنفس شدید توله در خواب ممکن است به دلیل خواب دیدن و یا هیجانزده شدن باشد.
ولی اگر علاوه بر تنفس سنگین سگ خود، متوجه علائمی نظیر بیحالی، اسهال، استفراغ، آبریزش چشم، ترشح مخاط از بینی، سرفههای پی در پی و یا بیاشتهایی توله خود شدید و یا در حین بازی، توله شما به سرعت خسته میشود، باید در سریعترین زمان توله خود را نزد دامپزشک ببرید چرا که این موضوع، میتواند ناشی از مشکلات زمیتهای و بیماریهایی نظیر ذات الریه، کرم قلب، کرم ریه و حتی مشکلات قلبی مادرزادی باشد.
تنفس سنگین سگ در اثر گرفتگی بینی
یکی دیگر از دلایل تنفس سنگین سگ، گرفتگی بینی در اثر ابتلا به بیماریهای تنفسی نظیر سرماخوردگی، آنفولانزا یا عفونت سینوسی است. اگر توله شما تنفس سنگینی دارد، اغلب از طریق دهان نفس میکشد، در طول روز بیحال و بیانرژی است، دچار آّریزش بینی و چشم شده است، تقارن صورت توله به دلیل التهاب چشمها یا سینوسها به هم خورده است، مکررا عطسه میکند و به تازگی اشتهای خود را از دست داده است، حتما او را برای انجام معاینات تخصصیتر، نزد دامپزشک ببرید.
حفظ سلامت توله تنها شامل مراجعات دورهای به دامپزشک و تزریق واکسنهای ضروری نیست و رعایت بهداشت و تمیزی فردی توله نیز میتواند در سلامت او موثر باشد. در این بین، سلامت دهان و دندان سگ و همچنین تمیزی خز و پوست توله از اهمیت ویژهای برخوردار است. لذا، برای خرید لوازم نگه داری سگ از قبیل مسواک و خمیر دندان سگ، انواع برس پرزگیر و ماساژور سگ، شامپو و لوازم حمام سگ، ناخن گیر سگ و حتی خرید لوازم سلامت سگ میتوانید به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه کنید.
تنفس سنگین سگ؛ زمان مراجعه به دامپزشک
تنفس سنگین سگ، یک موقعیت ضروری و اورژانسی است که نباید آن را نادیده گرفت چرا که در صورت عدم رسیدگی به موقع، میتواند صدمات جبران ناپذیر و حتی شاید مرگآوری را به سلامت توله وارد کند. در صورتی که سگ شما، علاوه بر تنفس سنگین، علائم دیگری نیز دارد، باید سریعا او را نزد دامپزشک ببرید تا اقدامات و معاینات لازم انجام شود. این علائم عبارتند از:
- به دلیل مشکل در تنفس، توله شما نمیتواند به راحتی دراز بکشد یا بنشیند.
- سرعت تنفس توله شما، حتی در هنگام استراحت و خواب نیز، به طور مکرر بالا میرود.
- توله شما اغلب بیحال است و احساس ضعف میکند.
- توله شما گاها از حال میرود و هوشیاری خود را از دست میدهد.
- توله شما معمولا با گردن کشیده و دستهایی با فاصله بیش از حالت عادی میایستد.
- رنگ لثههای توله شما از صورتی براق به بنفش، آبی، خاکستری یا سفید تغییر کرده است.
- شکم توله شما متورم و برآمده شده است.
- توله شما دچار آبریزش شدید دهان و بینی شده است.
- ترشحات سبز یا زرد رنگی از بینی و چشمهای توله شما ترشح میشود.
- توله شما به تازگی میل و اشتهای خود به خوردن غذا را از دست داده است.
- توله شما به شدت دچار اسهال یا استفراغ شده است.
متاسفانه هیچ نوع درمان خانگی موثری برای درمان تنفس سنگین سگ، به ویژه در شرایط حاد، وجود ندارد و باید به محض مشاهده علائم، توله خود را در سریعترین زمان نزد دامپزشک ببرید تا تحت معاینات و درمانهای تخصصی قرار بگیرد.
نحوه تشخیص تنفس سنگین سگ توسط دامپزشک
روشهای مختلفی برای تشخیص علت تنفس سنگین سگ توسط دامپزشک وجود دارد. با این حال، معمولا دامپزشک پیش از این که علت اصلی بیماری را با انجام معاینات و بررسیهای پیشرفتهتر تشخیص دهد، ابتدا شدت مشکل را بررسی میکند تا در صورت نیاز، از کپسول اکسیژن کمک بگیرد. این کار به دامپزشک اطمینان میدهد که شرایط تنفس توله حین انجام معاینات و آزمایشات، بدتر نخواهد شد. پس از این مورد، دامپزشک با انجام یک سری معاینات و آزمایشات، تلاش میکند تا دلیل تنفس سنگین توله شما را تشخیص دهد. این معاینات عبارتند از:
- انجام معاینات فیزیکی اولیه نظیر بررسی چشمی مجاری تنفسی، بررسی ضربان قلب و لمس شکم و سینه توله به منظور بررسی وجود تورم یا احساس درد
- عکس برداری با استفاده از اشعه ایکس از قفسه سینه سگ جهت بررسی سلامت بافت ریهها و قلب توله
- انجام آزمایش خون شامل بررسی تعداد گلبولهای قرمز، سفید و پلاکتهای خون، بررسی ترکیب شیمیایی خون و سنجش میزان اسیدیته خون
- آزمایش پالس اکسیمتری جهت اندازهگیری سطح اکسیژن موجود در خون
به علاوه ممکن است یک سری آزمایشات تخصصیتر نیز توسط دامپزشک تجویز شود که عبارتند از:
- اکوکاردیوگرافی یا سونوگرافی قلب جهت تشخیص وجود بیماریهای قلبی، فشار خون ریوی، تجمع مایعات در اطراف ریه، وجود تومور در اطراف قلب یا ریه و همچنین کرم قلب
- برونکوسکوپی (آندوسکوپی مجاری تنفسی) جهت بررسی وجود التهاب، عفونت یا اجسام خارجی در مجاری تنفسی و همچنین نمونهبرداری از بافت مجاری تنفسی و ریه
- انجام عکس برداری با استفاده از دستگاه سی تی اسکن جهت بررسی وجود ناهنجاری غیرطبیعی در مجاری تنفسی و ریههای توله
- نمونه برداری و آزمایش مدفوع به روش Baermann جهت بررسی ابتلای توله به کرم ریه
روشهای درمان تنفس سنگین سگ
روش درمانی که برای درمان تنفس سنگین سگ مورد استفاده قرار میگیرد، مانند هر عارضه و بیماری دیگری، به دلیل و علت زمینهای آن بستگی دارد. روشهایی که به طور معمول توسط دامپزشک جهت درمان تنفس سنگین در تولهها مورد استفاده قرار میگیرد، عبارتند از:
- اگر علت تنفس سنگین سگ شما، نارسایی احتقانی قلب باشد، معمولا دامپزشک از روشهای درمانی نظیر اکسیژن درمانی، بستری شدن در بیمارستان حیوانات، استفاده از داروهای ادرارآور جهت تخلیه مایع از ریهها برای موارد خفیف استفاده میکند. در موارد شدیدتر نیز معمولا دامپزشک با استفاده از لوله گذاری از طریق قفسه سینه، تلاش میکند مایع تجمع یافته در فضای بین ریهها را خارج کند. بسته به شدت عارضه، ممکن است نیاز باشد تا این تخلیه مایعات، چند بار انجام شود. پس از پایدار شدن وضعیت توله، دامپزشک، یک سری داروهای خوراکی تجویز میکند تا عملکرد قلب توله را بهبود ببخشد. در موارد خفیفتر، ممکن است حتی نیازی به بستری شدن توله در بیمارستان نیز نباشد.
- چنانچه دلیل تنفس سنگین توله شما، احساس درد باشد، معمولا دامپزشک یک سری داروهای ضددرد و مسکن از قبیل ضدالتهابهای غیر استروئیدی (NSAIDs) چون کارپروفن و گالیپرانت، ضدالتهابهای استروئیدی نظیر پردنیزون، داروهای ضدتشنج مثل گاباپنتین و اوپیوئیدهایی نظیر فنتانیل، هیدرومورفین و یا مورفین جهت تسکین و کاهش درد تجویز میکند.
- اگر دلیل تنفس سنگین سگ شما، ابتلا به ذات الریه (Pneumonia) باشد، بسته به علت این عارضه، دارو تجویز می شود. برای مثال، ذات الریه با منشا باکتریایی نیاز به مصرف آنتی بیوتیک خواهد داشت در حالی که برای ذات الریه با منشا عفونت قارچی از داروهای ضدقارچ و برای عفونتهای ویروسی از داروهای ضدویروس استفاده میشود. به علاوه ممکن است از درمانهای کمکی نظیر اکسیژن درمانی و یا تزریق مایعات وریدی استفاده شود. ذات الریه در موارد شدیدتر میتواند حتی کشنده باشد و به همین دلیل، باید به محض مشاهده و پیش از شدت گرفتن علائم، توله را نزد دامپزشک ببرید.
- چنانچه دلیل تنفس سنگین توله شما، ابتلا به برونشیت باشد معمولا دامپزشک تلاش میکند با تجویز یک سری داروهای ضدالتهاب نظیر پردنیزون یا Temaril-P، گشادکنندههای مجاری تنفسی مثل آلبوترول یا تربوتالین و همچنین انواع آنتی بیوتیکها علائم بیماری و میزان عفونت را کاهش دهد. علاوه بر این، معمولا به صاحبان سگها توصیه میشود که با محدود کردن میزان آلرژنهای موجود در محیط منزل، احتمال تشدید علائم برونشیت را کاهش دهند.
- اگر دلیل تنفس سنگین سگ شما، ابتلا به کرم قلب باشد معمولا از درمانهای دارویی تزریقی استفاده میشود. یکی از مهمترین داروهای تزریقی جهت درمان کرم قلب در سگها، ملارزومین دیهیدروکلراید بر پایه آرسنیک است که از طریق عضلات کمر تزریق میشود و به دلیل احتمال بروز علائم خطرناک و حتی کشنده، معمولا توله را در بیمارستان بستری میکنند. در مراحل اولیه و یا برای پیشگیری نیز معمولا انواع آنتی بیوتیکها، داروهای استروئیدی و آرام بخشها تجویز میشود. روش درمانی نهایی برای مراحل پیشرفتهتر بیماری نیز انجام عمل جراحی است که به دلیل خطرناک بودن آن، معمولا به عنوان آخرین گزینه در نظر گرفته میشود.
- در صورتی که علت تنفس سنگین سگ شما، ابتلا به سرطان باشد، بسته به نوع و محل قرارگیری غده سرطانی، از روشهای درمانی نظیر شیمیدرمانی، پرتودرمانی و یا حتی جراحی استفاده میشود. به علاوه، برای درمان برخی سرطانهای خاص نیز میتوان از داروهای استروئیدی استفاده کرد. همه انواع سرطانها در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، میتوانند کشنده باشند.
- اگر علت تنفس سنگین توله شما، پاره شدن تاولهای ریوی و تجمع هوا در فضای بین ریه و قفسه سینه سگ باشد، معمولا از یک سرنگ مخصوص جهت تخلیه هوای داخل فضای قفسه سینه و کاهش فشار موجود روی ریههای سگ استفاده میشود. در صورتی که علائم بیماری مجددا ظاهر شده و قفسه سینه با هوا پر شود، معمولا عکس برداری سی تی اسکن از قفسه سینه انجام میشود تا در صورت نیاز، دامپزشک تشخیص دهد که مشکل با لوله گذاری حل خواهد شد یا توله نیاز به جراحی ترمیمی ریه دارد.
- چنانچه دلیل تنفس سنگین سگ شما، ابتلای توله به کرم ریه باشد، معمولا یک سری داروی ضدانگل و ضدکرم نظیر فنبندازول، ماکسیدکتین و Milbemycin oxime توسط دامپزشک تجویز میشود. کرم ریه معمولا به راحتی قابل درمان است و در صورت تشخیص به موقع، کشنده نخواهد بود.
- اگر علت تنفس سنگین توله شما، ابتلا به فشار خون ریوی باشد معمولا از داروهای کاهش فشار خون نظیر سیلدنافیل، تادالافیل و انالاپریل جهت تنظیم فشار خون در شریانهای ریه سگ استفاده میشود. فشار ون ریوی خفیف معمولا علامت خاصی جز سرفه ندارد و جزو موقعیتها اورژانسی محسوب نمیشود ولی فشار خون ریوی شدید ممکن است موجب نارسایی قلب و حتی مرگ توله شود. لذا، تشخیص و درمان بیماری در همان مراحل اولیه، میتواند به حفظ سلامت و جان توله شما کمک کند.
- در صورتی که دلیل تنفس سنگین توله شما، کوفتگی ریه در اثر ضربه شدید باشد، معمولا در موارد خفیف، مشکل توله با چند جلسه اکسیژن درمانی حل میشود و آثار کوفتگی نیز بین 7 تا 10 روز از بین میرود. با این حال، اگر آسیب به حدی باشد که فرآیند اکسیژن رسانی به اندامهای توله را مختل کند، ممکن است دامپزشک تشخیص دهد که توله به بستری شدن در بیمارستان، قرار گرفتن در حالت کمای القا شده و اتصال دستگاههای تنفس مصنوعی، تا زمان بهبود کامل، نیاز دارد.
- تنفس سنگین سگ ناشی از ادم ریوی غیرکاردیوژنیک خفیف نیز معمولا با گذشت زمان و چند جلسه اکسیژن درمانی، بهبود مییابد. اما در ادم ریوی غیرکاردیوژنیک حاد که اکسیژن رسانی به اندامهای حیاتی بدن مختل میشود، قرار دادن توله در حالت کمای القا شده به صورت موقت و استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی، ضروری خواهد بود.
- برای درمان تنفس سنگین ناشی از خونریزی شدید نیز معمولا از جراحی به منظور ترمیم محل خونریزی استفاده میشود. همچنین اگر دلیل خونریزی، مسمومیت با سم موش باشد، معمولا درمان با استفاده از تزریق ویتامین K (پیش فاکتور انعقاد خون) و لوله گذاری از طریق قفسه سینه جهت تخلیه خون از فضای اطراف ریهها انجام میشود. خونریزی داخلی ناشی از سم موش، در صورتی که به سرعت تشخیص داده و درمان نشود، مرگآور است و هیچ گونه درمان خانگی ندارد.
- اگر علت تنفس سنگین توله، ابتلا به بیماری کوشینگ باشد، معمولا از درمان دارویی با استفاده از داروهایی نظیر وتوریل (Trilostane) و لیزودرن (Mitotane) کمک میگیرند. علاوه بر این، اگر علت بیماری، وجود تومور در غذه هیپوفیز سگ باشد در موارد خوشخیم از جراحی و در موارد پیشرفته از پرتودرمانی استفاده میشود. بیماری کوشینگ در صورت عدم درمان و رسیدگی درست، میتواند کشنده باشد لذا به محض مشاهده علائم مربوط به این بیماری، بهتر است توله خود را برای انجام معاینات تشخیصی بیشتر، نزد دامپزشک ببرید.
همانطور که خرید قلاده سگ به منظور بیرون بردن سگهای بزرگتر از خانه امری ضروری است، خرید باکس حمل و نقل سگ نیز جزو ضروریات است و هر صاحب سگ خانگی، به ویژه صاحبان نژادهای کوچکتر و اصطلاحا عروسکی، باید یکی از این باکسها را برای توله خود تهیه کند. شما میتوانید جهت اطلاع از قیمت باکس حمل و نقل سگ و مشاهده انواع طرحهای باکس سگ و کوله پشتی سگ، به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه نمایید.
جمع بندی
مشکلات تنفسی، یکی از رایجترین بیماریها در بین سگها هستند که معمولا هم موجب مرگ و میر بسیاری از تولهها میشوند، چرا که در اغلب موارد، تشخیص و درمان به موقع صورت نمیگیرد. در این بین، تنفس سنگین سگ، یکی از عواملی است که میتواند زندگی توله شما را به خطر بیاندازد. این عارضه، به دلایل مختلفی اتفاق میافتد و روشهای تشخیص و درمان متفاوتی نیز دارد. با این حال، اگر دلیل این اختلال به موقع مشخص شود و در ادامه نیز به موقع نسبت به درمان آن اقدام شود، میتوان سلامت و جان توله را تضمین نمود.
با توجه به این که آشنایی با علائم اولیه تنفس سنگین در سگها میتواند به تشخیص و درمان به موقع بیماریهای زمینهای که عامل این اختلال تنفسی بودهاند، کمک کند، لذا در این مقاله از پتولیکا، تلاش کردیم تا اطلاعات نسبتا جامع و کاملی را در مورد علائم اولیه، روشهای تشخیص و همچنین نحوه درمان تنفس عمیق سگ بسته به دلیل آن، در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. شما همواره میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و همچنین آشنایی با دیگر بیماریها و مشکلات سلامتی سگها و سایر حیوانات خانگی، با کارشناسان ما در تیم پتولیکا در ارتباط باشید. در نهایت، از شما برای انتخاب پتولیکا، متشکریم.
سوالات متداول
تنفس سنگین سگ به چه حالتی گفته میشود؟
تنفس سنگین و غیرطبیعی به حالتی گفته میشود که در آن توله برای نفس کشیدن، بیش از حالت معمول به خودش فشار وارد میکند. اگر توله حین بازدم، به شکم خود فشار بیاورد، دستهای خود را با فاصله قرار دهد تا قفسه سینهاش بازتر شود و همچنین گردن خود را بکشد، نشان دهنده این است که مشکلی در تنفس او وجود دارد.
کدام بیماریها می توانند موجب تشدید علائم تنفس سنگین سگ شوند؟
از جمله بیماریها و عواملی که معمولا موجب تنفس سنگین سگ میشوند میتوان به ادم ریوی کاردیوژنیک یا غیرکاردیوژنیک، احساس درد در ناحیه شکم، ذات الریه، برونشیت یا التهاب مجاری تنفسی، ابتلا به بیماری کرم قلب و ریه، سرطان حنجره، گلو و ریه، تاول ریوی، فشار خون ریوی، خونریزی شدید و ابتلا به بیماری کوشینگ اشاره نمود.
کدام علائم همراه با تنفس سنگین، نشان دهنده وجود مشکل جدی در سلامت توله هستند؟
از جمله علائم همراه با تنفس سنگین سگ که میتواند نشانه خطر باشد میتوان به عدم تمایل به دراز کشیدن یا نشستن، افزایش سرعت تنفس توله به ویژه در حین خواب، بیحالی، ضعف و حتی از هوش رفتن توله، تغییر رنگ لثهها، متورم شدن شکم توله، تراوش ترشحات سبز و زرد رنگ از بینی و چشم سگ، کاهش اشتها، اسهال و استفراغ اشاره نمود.