عطسه یک واکنش طبیعی در برابر تحریک مجاری تنفسی است که همه موجوات اعم از سگها، آن را تجربه میکنند. عوامل مختلفی مثل حساسیت، ورود گرد و خاک و گرده گیاهان به مجاری تنفسی و همچنین سرماخوردگی میتواند موجب عطسه توله شما شود. در این حالت، معمولا هوا با سرعت و فشار از بینی سگ خارج میشود تا مجاری تنفسی از عوامل خارجی پاکسازی شوند. با وجود این که عطسه یک اتفاق رایج و طبیعی در بین سگها است ولی حالت دیگری نیز وجود دارد که ممکن است برای توله شما اتفاق بیوفتد.
عطسه معکوس سگ یا Reverse Sneezing یک واکنش مشابه عطسه معمولی است که دقیقا به همان منظور ولی با اندکی تفاوت اتفاق میافتد. در عطسه معکوس، برعکس عطسه معمولی، سگ تلاش می کند با تنفس شدید از طریق بینی، هر گونه عامل تحریک کننده کام نرم یا soft palate را از بین ببرد. عطسه معکوس سگ، معمولا با صدای خرخر مانندی همراه است و ممکن است در لحظه رفع شده و یا بارها تکرار شود.
با توجه به این که سگها به طور مداوم در معرض عوامل تحریک کننده مجاری تنفسی نظیر گرد و خاگ، گرده گیاهان و گلها و همچنین بیماریهای تنفسی نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا قرار دارند، لذا به عنوان صاحب یک توله سگ، شما باید اطلاعات کافی در زمینه عطسه معکوس داشته باشید تا در مواقع لزوم، بتوانید اقدامات لازم را انجام دهید. از همین رو، در این مقاله از پتولیکا، قصد داریم شما را با مفهوم عطسه معکوس سگ، دلایل بروز این حالت و همچنین راهکارهایی که برای بهبود و کنترل این وضعیت در تولهها وجود دارد آشنا کنیم. پس تا انتهای این مقاله، با ما همراه باشید.
مفهوم و علت بروز عطسه معکوس در سگها
عطسه معکوس سگ یا Reverse Sneezing، درست مانند عطسه معمولی، یک واکنش تنفسی غیرارادی است که در اثر تحریک یا التهاب کام نرم سگ اتفاق میافتد. کام نرم یا soft palate، به قسمت ماهیچهای و نرم انتهای سقف دهان گفته میشود که با مسدود کردن ورودی نای در هنگام بلعیدن غذا و مایعات، از ورود آب و تکههای غذا به مجاری تنفسی جلوگیری میکند. عملکرد این قسمت از دهان، در انسانها و حیواناتی نظیر سگ و گربه مشابه است.
با این حال، تحریک و التهاب کام نرم در سگها و گاها گربهها، میتواند موجب بروز حالتی موسوم به عطسه معکوس شود. تحریک و اصطلاحا اسپاسم کام نرم سگ، عملکرد این قسمت را مختل کرده و موجب میشود تا سگ نتواند به طور کامل عمل دم یا مکش هوا به داخل ریهها را انجام دهد.
این اختلال اغلب با تنگی نفس در سگها اشتباه گرفته میشود چرا که در هر دو عارضه، توله تلاش میکند با قرار دادن پاهای جلویی خود با فاصله بیشتر از حالت عادی، قفسه سینه خود را بازتر کرده و با کشیدن گردن خود، راحتتر نفس بکشد. تفاوت عطسه معکوس سگ با تنگی نفس در این است که در عطسه معکوس، توله توانایی تنفس از طریق دهان را دارد ولی با نفس کشیدن سریع و شدید از طریق بینی خود، تلاش میکند تحریک گلو و کام نرم را رفع کند که این حرکت، خود باعث ایجاد صدایی خرخر مانند میشود.
خرید لوازم نگه داری سگ باکیفیت، یکی از اصلیترین اقدامات پیش از به سرپرستی گرفتن یک توله سگ محسوب میشود. شما باید با توجه به سن و نژاد توله، لوازم نگه داری سگ از قبیل قلاده سگ، باکس حمل و نقل سگ، لوازم آرایشی و بهداشتی سگ، ظرف آب و غذای سگ و دیگر محصولات سگ را خریداری نمایید. با مراجعه به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا، میتوانید همه موارد فوق و بسیاری لوازم و محصولات ضروری دیگر را با قیمت مناسب و بهترین کیفیت خریداری نمایید.
دلایل موثر بر عطسه معکوس سگ
همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره کردیم، عطسه معکوس سگ، یک واکنش غیر ارادی در جهت خارج کردن عوامل تحریک کننده کام نرم و گلو است که در اثر اسپاسم عضلات کام نرم اتفاق میافتد. تماس هر گونه عامل تحریک کنندهای (گرد و خاک، چمن و گرده گلها و گیاهان) با کام نرم توله، میتواند موجب بروز اسپاسم و عطسه معکوس سگ شود. علاوه بر این، یک سری عوامل دیگر نیز وجود دارد که میتواند در بروز این عارضه، موثر باشد. از جمله این عوامل، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- حساسیت یا آلرژی غذایی و فصلی
- قرار گرفتن توله در معرض محرکهای دستگاه تنفسی نظیر عطر و ادکلن، محصولات پاک کننده و شویندهها، خوشبو کنندههای هوا و دخانیات
- کشیدن قلاده سگ با شدت زیاد (این کار میتواند آسیب جدی به حنجره و گلوی توله وارد کند)
- هیجان زده شدن توله
- انجام ورزش بیش از حد و سنگین
- وجود جسم خارجی یا جرم در گلوی سگ
- آلوده شدن توله به مایت بینی
- کام نرم کشیده (یک اختلال ژنتیکی است که بیشتر در نژادهای براکیسفالیک نظیر بولداگ، باکسر و پاگ دیده میشود و روی غذا خوردن و نفس کشیدن این تولهها تاثیر منفی میگذارد)
راهکارهایی جهت متوقف کردن عطسه معکوس سگ
راهکارهای مختلفی جهت توقف عطسه معکوس سگها وجود دارد که در صورت نیاز میتوان از آنها استفاده کرد. برای مثال، برخی سرپرستان سگهای خانگی پیشنهاد میکنند که به آرامی فوت کردن در صورت و بینی توله، میتواند توله را وادار به قورت دادن بزاق دهانش کند که این اتفاق به نوبه خود، تاثیر بسیاری روی توقف عطسه معکوس سگ خواهد داشت. همچنین ماساژ دادن گلوی سگ نیز میتواند در چنین مواقعی موثر باشد.
بدین منظور، کافی است با یک دست خود پوزه توله را به سمت بالا متمایل کرده و با یک انگشت، به آرامی جلوی بینی سگ را بگیرید. سپس با انگشتان دست دیگر خود، گلوی توله را به آرامی ماساژ دهید تا عطسه معکوس سگ شما برطرف شود. البته، حملات عطسه معکوس در سگها معمولا در عرض کمتر از یک دقیقه، خود به خود برطرف میشود ولی اگر نمیتوانید توله خود را در این حالت ببینید، استفاده از راهکارهای توقف گفته شده در فوق میتواند بهترین گزینه باشد.
در صورتی که این اختلال ادامه دار باشد و یا مشکوک به تنگی نفس و مشکل تنفسی توله باشید، بهترین راه این است که به دامپزشک مراجعه نمایید. دامپزشک میتواند با انجام بررسیهای لازم، علاوه بر تایید یا رد ابتلای توله به مشکلات تنفسی یا تنگی نفس، علت اصلی عطسه معکوس سگ شما به طور مکرر را نیز تشخیص داده و در نتیجه بهترین روش درمانی را برای توله شما تجویز کند.
حفظ بهداشت فردی سگها علاوه بر کمک به حفظ سلامت سگ، از در معرض خطر قرار گرفتن سلامت صاحبان توله و دیگر حیوانات خانگی نیز جلوگیری میکند. در این بین، خرید لوازم سلامت سگ با کیفیت از قبیل ناخن گیر سگ، شامپو و لوازم حمام سگ، مسواک و خمیردندان سگ و دیگر لوازم بهداشتی از برترین برندهای جهانی، مهمترین گام در حفظ سلامت سگ شما است. برای خرید تمامی محصولات ذکر شده و همچنین بسیاری دیگر از محصولات مرتبط با سلامت و بهداشت سگ، میتوانید به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه فرمایید.
عطسه معکوس در سگها؛ زمان مراجعه به دامپزشک
عطسه معکوس سگ به خودی خود، موقعیت چندان خطرناکی نیست و به راحتی و با روشهای ساده میتوان در منزل، علائم آن را کاهش داد، به علاوه این که حملات عطسه معکوس سگ معمولا در عرض کمتر از یک دقیقه، برطرف می شوند. با این حال، اگر اولین بار است که توله شما چنین علائمی را از خود نشان میدهد، بهتر است برای معاینات دقیقتر، او را نزد دامپزشک ببرید تا مطمئن شوید که آیا علائم مربوط به عطسه معکوس است و یا یک مشکل تنفسی جدیتر وجود دارد.
برای مثال، تنگی نای (Tracheal Stenosis) یک نوع اختلال تنفسی است که در اثر التهاب و تشکیل بافت اضافی در دیواره نای اتفاق میافتد و معمولا علائمی شبیه به عطسه معکوس سگ دارد. همچنین اگر توله شما به طور مکرر دچار حملات عطسه معکوس میشود و علائم دیگری نظیر تنگی نفس، مشکل در بلعیدن غذا و نفس نفس زدن غیر طبیعی دارد، بهتر است در اولین فرصت، او را نزد دامپزشک ببرید تا علت اصلی این اختلال با انجام معاینات و بررسیهای لازم، مشخص شود.
اگر حملات به صورت دورهای و بسیار کوتاهمدت و گذرا هستند و با هیچ علائم نگران کننده دیگری نیز همراه نیستند، احتمالا نیازی به مراجعه به دامپزشک نخواهد بود. فقط کافی است در هنگام بروز این حملات، با روشهایی که در بخشهای فوق بدان اشاره شد، از شدت حملات بکاهید.
روشهای تشخیص عطسه معکوس در سگها توسط دامپزشک
وقتی با احتمال بروز حملات عطسه معکوس سگ به دامپزشک مراجعه میکنید، دامپزشک در اولین اقدام از شما میپرسد که آیا به تازگی توله شما، در معرض عوامل تحریک کننده دستگاه تنفس نظیر گرد و خاک، دود دخانیات، گرده گلها و گیاهان و یا هر گونه جسم خارجی که بتواند گلو و مجرای تنفسی توله را دچار التهاب کند، بوده است یا خیر. همچنین، دامپزشک با بررسی سوابق دامپزشکی توله، احتمال وجود هر گونه بیماری تنفسی زمینهای یا حساسیت غذایی و فصلی را که ممکن است در بروز این عارضه دخیل بوده باشد، بررسی میکند.
علاوه بر این بررسیها، اگر بتوانید پیش از مراجعه به دامپزشک، از علائم توله خود فیلم بگیرید، میتواند به تشخیص دقیقتر دامپزشک کمک کند. چرا که اغلب تولهها، به دلیل ترس از فضای بیمارستان و خود دامپزشک، علائم خود را در زمان مراجعه به دامپزشکی نشان نمیدهند. بررسی این ویدیوها به دامپزشک این امکان را میدهد که تشخیص دهد آیا توله دچار عطسه معکوس شده است و یا یک مشکل تنفسی جدیتر عامل بروز این علائم بوده است.
افزون بر این موارد، دامپزشک، یک ارزیابی و معاینه فیزیکی نیز روی قفسه سینه، قلب و ریههای توله انجام میدهد تا احتمال وجود نارسایی قلبی و عروقی، عفونت دستگاه تنفس و ریهها و همچنین وجود التهاب یا تورم غیرطبیعی در این نواحی را مورد بررسی قرار دهد. بررسی تعداد تنفسهای توله در مدت یک دقیقه، میزان ترشحات موجود در بینی سگ، انجام آزمایش خون در راستای شمارش تعداد گلبولهای قرمز، سفید و پلاکتها جهت بررسی ابتلای توله به عفونت یا التهاب، بررسی ترکیب شیمیایی خون، انجام آزمایش ادرار و یک سری آزمایشات مشابه نیز از جمله روشهای تشخیصی استفاده شده توسط دامپزشکان در چنین مواردی به شمار میروند.
در موارد جدیتر که دامپزشک احتمال میدهد علائم تنفسی توله ناشی از بیماریها و اختلالات حاد تنفسی نظیر فروپاشی نای، تومور یا پولیپ بینی، عفونت دستگاه تنفس فوقانی و رینیت یا آبریزش بینی باشد، معمولا از روشهای تشخیصی چون عکس برداری به روش رادیوگرافی از قفسه سینه و رینوسکوپی (معاینه بصری مجاری تنفس از طریق قرار دادن رینوسکوپ در داخل بینی توله) جهت بررسی وجود هر گونه ناهنجاری غیر طبیعی استفاده میشود.
روشهای درمان عطسه معکوس سگ
عطسه معکوس سگ، همانطور که پیشتر نیز بدان اشاره کردیم، اغلب یک وضعیت نگران کننده و جدی نیست و معمولا نیاز به درمان دارویی یا مراجعه به دامپزشک ندارد. با این وجود، اگر توله شما به طور مکرر دچار این حالت میشود و علائم او، تا چند دقیقه یا حتی چند ساعت ادامه دارد، بهتر است به دامپزشک مراجعه کنید چرا که ممکن است مسئله بسیار جدیتر از یک عطسه معکوس سگ ساده باشد. دامپزشک پس از انجام معاینات لازم و تشخیص علت علائم تنفسی سگ شما، میتواند بهترین روش درمان دارویی یا غیر دارویی را برای توله شما تجویز کند.
به عنوان مثال، اگر علت عطسه معکوس سگ شما آلرژی یا حساسیت از هر نوعی بوده باشد، دامپزشک تلاش میکند با تجویز یک سری آنتی هیستامین نظیر سیتریزین و داروهای ضد التهاب استروئیدی همچون پردنیزون، علائم توله را کنترل و بهبود ببخشد. همچنین اگر طی معاینات صورت گرفته، مشخص شود که علت عطسه معکوس سگ شما، مایت بینی است، معمولا دامپزشک یک سری داروی ضدانگل نظیر آیورمکتین (Ivermectine) و یا میلبمایسین اکسیم (Milbemycin Oxime) تجویز میکند که به کنترل و ریشهکن کردن انگلهای آلرژیزا کمک میکند. البته، حساسیت ناشی از مایتها معمولا بسیار نادر است ولی باز هم جزو عوامل موثر بر اختلالات تنفسی سگها به شمار میرود.
علاوه بر این، دامپزشک به شما توصیه میکند که تماس توله خود با عوامل حساسیتزا و تحریک کنندههای دستگاه تنفسی را تا حد امکان کاهش دهید. گرد و خاک، دود حاصل از مصرف دخانیات، گرده گلها و گیاهان و همچنین بخارات حاصل از مواد شوینده و پاک کنندههای شیمیایی، همه و همه جزو عواملی هستند که میتوانند با تحریک دستگاه تنفس توله، موجب بروز حملات عطسه معکوس سگ شوند. در نتیجه، شما باید استفاده از دخانیات و شویندههای شیمایی را به حداقل برسانید، گلها و گیاهان منزل ود را به یک محیط دور از دسترس توله انتقال دهید و همچنین به طور مرتب، نقاط مختلف منزل را گردگیری نمایید تا احتمال بروز مجدد این نوع حملات را به حداقل برسانید.
با وجود این که ورزش و بازی، یکی از مهمترین راهها برای حفظ سلامت جسمی و روانی سگهای خانگی محسوب میشود ولی هیچ چیز نمیتواند مثل یک خواب کافی و راحت، انرژی و شادابی را پس از یک روز طولانی به سگ شما بازگرداند. در این بین، استفاده از یک تشک و تخت سگ باکیفیت و مناسب، میتواند بهترین خواب شبانه یا حتی عصرانه را به توله شما هدیه دهد. برای خرید تشک و تخت سگ با بهترین قیمت از برترین برندهای جهانی، میتوانید به صفحه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا، مراجعه نمایید.
جمع بندی
عطسه معکوس یکی از اختلالات تنفسی رایج در سگها است که در اثر تحریک و التهاب گلو و کام نرم توله در اثر محرکهایی نظیر گرد و خاک، دود دخانیات، بخارات مواد شوینده شیمیایی، گرده گل و گیاهان و همچنین التهابات ناشی از سرماخوردگی و آنفولانزا، اتفاق میافتد. عطسه معکوس، یک واکنش غیر ارادی است که با هدفی مشابه عطسه معمولی ولی با روشی متفاوت اتفاق میافتد.
به بیان بهتر، در عطسه معکوس، توله تلاش میکند با وارد کردن هوا از طریق بینی خود با فشار زیاد، عامل تحریک کننده کام نرم و گلوی خود را برطرف نماید. این حرکت توله، معمولا با یک صای خرخر مانند و بلند همراه است و در اغلب موارد، خود به خود و پس از کمتر از یک دقیقه، رفع میشود. البته، با انجام دادن یک سری اقدامات مانند به آرامی فوت کردن در صورت و بینی توله و همچنین ماساژ دادن آرام گلوی سگ، میتوان به سرعت این علائم را برطرف نمود.
با توجه به این که سگها، همواره در معرض عوامل آلرژیزا و محرکهای دستگاه تنفس فوقانی قرار دارند، لذا در این مقاله از پتولیکا، تلاش کردیم تا اطلاعات نسبتا جامعی را در مورد عطسه معکوس سگ، دلایل بروز این اختلال، راهکارهای بهبود خانگی این عارضه و همچنین روشهای تشخیص و درمانی که توسط دامپزشکان مورد استفاده قرار میگیرد، در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. با این حال، شما همواره میتوانید جهت کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و همچنین دریافت مشاوره در رابطه با نگهدای از حیوانات خانگی، با کارشناسان ما در تیم پتولیکا در ارتباط باشید. در نهایت، از این که باز هم پتولیکا را انتخاب کردید و تا انتهای این مطلب با ما همراه بودید، از شما متشکریم.
سوالات متداول
عطسه معکوس سگ به چه حالتی گفته میشود؟
عطسه معکوس به حالتی گفته میشود که در آن، به دلیل تحریک و اسپاسم کام نرم، توله تلاش میکند با نفس کشیدن شدید از طریق بینی خود، عوامل تحریک کننده را از گلوی خود خارج کند. این حرکت، با ایجاد صدای خرخر مانند و بلندی همراه است که ممکن است در نگاه اول نگران کننده به نظر برسد ولی معمولا به سرعت برطرف میشود.
چه عواملی میتوانند موجب بروز عطسه معکوس در سگها شوند؟
حساسیت، قرار گرفتن در معرض محرکهای محیطی نظیر عطر، شویندههای شیمیایی، دود دخانیات و گرد و خاک، آسیب حنجره و نای توله در اثر کشیدن قلاده با شدت زیاد، انجام ورزشهای سنگین، آلوده شدن توله به مایت بینی و همچنین اختلالات ژنتیکی همچون کام نرم کشیده از جمله دلایل عطسه معکوس سگ به شمار میروند.
با چه روشهایی میتوان جلوی عطسه معکوس سگها را گرفت؟
عطسه معکوس سگ معمولا خود به خود برطرف میشود ولی با یک سری اقدامات ساده نیز میتوان جلوی این اتفاق را گرفت. به آرامی فوت کردن در صورت و بینی توله یکی از روشهای پیشنهادی صاحبان سگهای خانگی است. روش دیگر این است که گلوی توله را در حالی که با یک دست سر او را بالا و بینی او را به آرامی گرفتهاید، با دست دیگر ماساژ دهید.
به طور معمول، عطسه معکوس در سگها، چقدر طول میکشد؟
عطسه معکوس سگ معمولا در مدت زمانی کمتر از یک دقیقه (حدود 30 ثانیه) برطرف میشود و قبل و بعد از حمله، معمولا مشکلی در تنفس توله مشاهده نمیشود. با این حال، اگر حملات عطسه معکوس سگ بیش از یک دقیقه طول بکشد و قبل و بعد از آن نیز، علائم دیگری نظیر تنگی نفس، مشکل در بلع و نفس نفس زدن مشاهده شود، میتواند نشان دهنده یک مشکل جدی در سلامت دستگاه تنفس توله باشد که نیاز به مراجعه به دامپزشک و انجام اقدامات تشخیصی و درمانی مربوطه خواهد داشت.