
یکی از مشکلات رایجی که سگهای خانگی معمولا با آن درگیر هستند افزایش وزن و چاقی است که میتواند زمینه ساز مشکلات سلامتی متعددی باشد. چاقی برای سگهای غیردستآموز و وحشی، یک امر غیر عادی است چرا که این جانوران اغلب برای تغذیه متکی به شکار هستند و فعالیت بسیار زیادی نیز دارند.
با این وجود، سگهای خانگی، معمولا به دلیل دسترسی آسان به غذا و تحرک کم، به ویژه در سبک زندگی شهری و آپارتمان نشینی، بیش از همتایان وحشی خود در معرض اضافه وزن و چاقی قرار دارند. چاقی سگها میتواند مشکلات بسیاری را برای این موجودات به وجود بیاورد؛ از مشکلات حرکتی گرفته تا بیماریهای مرتبط با مفاصل و استخوانها، بیماریهای قلبی و عروقی و مشکلات کلیوی، تنها بخش کوچکی از مشکلات سلامتی هستند که در اثر چاقی سگها رخ میدهند.
با توجه به شایع بودن این عارضه در بین سگهای خانگی و لزوم آگاهی صاحبان این موجودات در مورد عوارض چاقی سگها، در این مقاله از پتولیکا قصد داریم برخی از شایعترین عوارض و بیماریهای ناشی از چاقی سگها را بیان کرده و دلایل بروز این عارضه، و روشهای درمان آن را به طور جامع برای شما شرح دهیم. پس اگر احساس میکنید به تازگی تولهتان کمی تپلتر از قبل شده است و نگران افزایش وزن سگ خود و مشکلات مرتبط با آن هستید، تا انتهای این مقاله با ما در پتولیکا، همراه باشید.
چاقی سگها و مشکلات سلامتی مرتبط با آن

چاقی سگها به صورت تجمع چربی اضافی در بدن توله تعبیر میشود که میتواند موجب بروز بسیاری از مشکلات سلامتی و بیماریها برای سگ شود. با وجود این که اضافه وزن و چاقی سگها، در ظاهر یکسان به نظر میرسند ولی از منظر دامپزشکان، این دو اصطلاح، تعاریف متفاوتی دارند. بر اساس تعریف، اگر وزن توله، با در نظر گرفتن نژاد، جنسیت و سن، حدود 10 الی 20 درصد بیش از وزن ایده آل تعیین شده باشد، با عنوان اضافه وزن شناخته میشود. در مقابل، اگر وزن توله بیش از 20 درصد وزن ایده آل تعیین شده باشد، با عنوان چاقی شناخته میشود.
امروزه، با توجه به گسترش سبک زندگی آپارتمان نشینی و همچنین افزایش چشم گیر تنوع محصولات خوراکی تولید شده برای سگهای خانگی و عدم آگاهی کافی برخی از صاحبان این موجودات از میزان کالری مورد نیاز توله خود در طول روز، چاقی و اضافه وزن در بین سگها، به یک عارضه رایج و شایع تبدیل شده است. همین موضوع، آمار سگهای مبتلا به بیماریهای زمینهای مرتبط با چاقی و اضافه وزن را نیز افزایش داده است. از جمله مهمترین و شایعترین بیماریها و مشکلات سلامتی که در نتیجه چاقی سگها بروز میدهند، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- مشکلات مفاصل و استخوان نظیر آرتریت
- التهاب پانکراس یا پانکراتیت
- بیماریهای کلیوی
- مشکلات کبدی
- مشکلات تنفسی
- مشکلات ستون فقرات
- افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی
- پاسخ غیر طبیعی به انسولین
- کاهش انرژی، بیحالی و افزایش احتمال از هوش رفتن توله
- کاهش طول عمر سگ
با وجود این که غذا خوردن و خواهش توله برای دریافت خوراکی بیشتر، ممکن است بسیار بامزه و دوست داشتنی به نظر برسد ولی تبعات ناشی از دریافت کالری اضافی و افزایش وزن توله، میتواند طول عمر و کیفیت زندگی سگ شما را کاهش دهد. پس هر بار که دلتان برای توله خودتان سوخت و خواستید بیشتر از حالت عادی به او خوراکی بدهید، یادتان باشد که این به نظر دوست داشتن، میتواند سالهایی که تولهتان را در کنار خود خواهید داشت، کاهش دهد.
ورزش و بازی، نقش مهمی در حفظ سلامت و تناسب اندام سگها دارد. از همین رو، یکی از مهمترین وسیلههایی که باید برای توله خود خریداری نمایید، انواع اسباب بازی سگ و شاید حتی پارک بازی سگ است. چرا که بازی کردن، علاوه بر تقویت جسم، به تقویت ذهن توله نیز کمک میکند. برای خرید پارک بازی سگ و همچنین خرید اسباب بازی سگ و انواع عروسک سگ، میتوانید به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه نمایید.
علائم ظاهری چاقی سگها
چاقی سگها، معمولا با یک سری علائم ظاهری و واضح همراه است که تشخیص این عارضه را، حتی در مراحل اولیه بسیار راحت میکند. از جمله این علائم میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- افزایش حجم توده بدن توله
- افزایش وزن توله
- کاهش انرژی و بی حالی توله
- کاهش تمایل و توان توله جهت انجام ورزش و فعالیتهای فیزیکی نظیر دویدن و پریدن
- تجمع چربی اضافی در ناحیه گردن توله که موجب افزایش فشار روی گردن به ویژه هنگام بستن قلاده سگ میشود.
- عدم توانایی در لمس دندههای توله
مهمترین دلایل چاقی سگها

چاقی سگها، دلایل مختلفی میتواند داشته باشد که برخی از آنها قابل پیشگیری و برخی دیگر غیر قابل پیشگیری هستند. از جمله مهمترین دلایل چاقی سگها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
پرخوری و عدم تنظیم میزان کالری دریافتی روزانه
یکی از عمدهترین دلایل چاقی سگها، پرخوری و عدم تنظیم میزان کالری دریافتی روزانه توله است. برخی صاحبان سگها، برای این که مجبور نشوند در طول روز، چندین بار به توله خود غذا بدهند، از روش ارائه غذای فلهای استفاده میکنند. بدین صورت که، یک ظرف بزرگ را از غذای مورد علاقه توله پر میکنند و در محل غذا خوردن او قرار میدهند. در این حالت، سگ، به طور مداوم به غذا دسترسی خواهد داشت و همین موضوع، احتمال پرخوری و چاقی را در این تولهها افزایش میدهد.
دریافت خوراکی اضافی در بین وعدههای غذایی اصلی
از دیگر دلایل چاقی سگها، میتوان به دریافت خوراکی اضافی در بین وعدههای غذایی اشاره نمود. پت شاپهای آنلاین و فیزیکی، مملو از تشویقیها و خوراکیهایی هستند که به طور مخصوص برای تولهها طراحی شدهاند. نکته قابل توجه در مورد این خوراکیها و تشویقیها این است که معمولا این نوع خوراکیها، با وجود حجم کم، کالری بالایی دارند. از همین رو، ارائه تشویقی سگ در بین وعدههای غذایی نیز، اگر طبق استانداردهای تغذیه تعیین شده توسط متخصصان تغذیه حیوانات خانگی نباشد، میتواند موجب چاقی سگ شما شود.
به طور کلی، میزان تشویقی که به سگها ارائه میشود، باید حداکثر تا 10 درصد از کالری دریافتی روزانه توله را تشکیل دهد. علاوه بر این، برخی صاحبان سگها، عادت دارند از باقی مانده غذای خود به تولهشان بدهند. این کار، علاوه بر افزایش احتمال بروز مشکلات گوارشی، یکی از دلایل چاقی سگها نیز محسوب میشود.
عدم تحرک و فعالیت فیزیکی کافی
درست مانند انسانها، سگها و دیگر حیوانات نیز، برای مصرف کالری اضافی، نیاز به فعالیت فیزیکی و ورزش دارند. عدم تحرک و فعالیت فیزیکی و ورزشی کافی، از دیگر دلایل چاقی سگها محسوب میشود که میتواند علاوه بر سلامت جسم، روی سلامت روح و روان توله نیز اثر منفی بگذارد. فعالیت فیزیکی کافی، علاوه بر بهبود سلامت جسمی توله و تقویت ماهیچهها و عضلات سگ، به بهبود عملکرد مغز، سیستم ایمنی و دیگر اعضای بدن توله نیز کمک میکند.
ابتلا به برخی بیماریهای زمینهای
برخی بیماریهای زمینهای نیز میتوانند روی افزایش وزن و چاقی سگها موثر باشند. مشکلات سلامتی نظیر کم کاری تیروئید و هایپرآدرنوکورتیکیسم که با عنوان بیماری کوشینگ نیز شناخته می شود، از جمله بیماریهایی هستند که میتوانند روی وزن توله تاثیر گذاشته و موجب چاقی و اضافه وزن در سگها شوند.
ژنتیک و وراثت
ژنتیک و عوامل وراثتی نیز از دیگر دلایل چاقی سگها هستند و در این بین، برخی نژادها، بیش از سایرین مستعد افزایش وزن ژنتیکی خواهند بود. از جمله این نژادها میتوان به سگهای گلدن رتریور، لابرادور رتریور، کوکر اسپانیل، داکس هاند، بیگل، باکسر و پاگ اشاره نمود. صاحبان این نژادها، باید بیش از سایرین، مراقب تغذیه و فعالیت فیزیکی توله خود باشند.
وقتی یک رژیم لاغری را برای کاهش وزن توله خود آغاز میکنید، معمولا دامپزشک توصیه میکند که به جای استفاده از غذای سگ معمولی، از غذای درمانی سگ استفاده کنید. شما میتوانید جهت خرید غذای درمانی سگ از برترین برندهای جهانی با مناسبترین قیمت، به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه کنید.
روشهای تشخیص چاقی سگها و علت آن
مراجعات دورهای به دامپزشک یکی از مهمترین اقدامات جهت پایش سلامت سگهای خانگی به شمار میرود. در طی این مراجعات، معمولا دامپزشک، وزن توله را نیز اندازه گیری میکند. اندازه گیری و ثبت وزن توله در هر بار مراجعه، به دامپزشک این امکان را میدهد که تغییرات وزن توله را در هر دوره مورد ارزیابی قرار داده و در صورت مشاهده هر گونه افزایش یا کاهش وزن غیر طبیعی، به دنبال علت این عارضه باشد.
در راستای تشخیص علت چاقی سگها، ممکن است دامپزشک سوالاتی در مورد تغییرات ایجاد شده در نوع و حجم غذای توله، میزان تشویقی و خوراکی اضافی که به توله خود میدهید و همچنین ساعات و شدت فعالیت فیزیکی روزانهای که توله انجام میدهد، بپرسد. علاوه بر این، انجام یک معاینه فیزیکی جهت بررسی توده بدنی توله و میزان چربی اضافی نیز از جمله راهکارهای تشخیص چاقی سگها محسوب می شود.
به طور معمول، توله سگی که در محدوده وزنی ایده آل قرار دارد، از زاویه بالا، باید فرم بدنی شبیه به ساعت شنی داشته باشد. به علاوه، دندههای توله در حالت وزن ایده آل، به راحتی باید قابل لمس شدن باشد و در غیر این صورت، تجمع توده چربی اضافی و در نتیجه چاقی سگها، لمس دندههای سگ را دشوار خواهد نمود. اگر دامپزشک بر اساس گفتهها و اظهارات صاحب توله، متوجه شود که تغییری در کالری دریافتی روزانه یا میزان فعالیت توله به وجود نیامده است، به سراغ بررسی سایر احتمالات موجود میرود.
لذا، ممکن است یک سری آزمایش نظیر آزمایش خون را جهت بررسی احتمال ابتلای توله به بیماریهایی مثل کم کاری تیروئید و یا بیماری کوشینگ، تجویز نماید. همچنین، اگر توله به صورت ناگهانی و در مدت کوتاهی، دچار افزایش وزن غیر طبیعی شود، ممکن است نیاز به انجام عکس برداری با استفاده از اشعه ایکس از حفره شکمی توله باشد؛ چرا که در این حالت احتمال تجمع مایع یا وجود توده و تومورهای سرطانی در حفره شکمی توله وجود خواهد داشت. اگر هیچ یک از موارد فوق، به عنوان دلیل چاقی سگ شما تشخیص داده نشود، دامپزشک احتمال وراثتی بودن این عارضه را مطرح کرده و توصیههای لازم جهت کنترل وزن توله را به سرپرست او، ارائه میکند.
روش های درمان چاقی سگها

مانند هر عارضه و بیماری دیگری، چاقی سگها نیز روشهای درمانی متعددی دارد. با این وجود، مهمترین نکته جهت درمان چاقی در سگها و رسیدن به وزن ایده آل، کاهش میزان کالری دریافتی روزانه و در مقابل، افزایش میزان کالری مصرف شده با افزایش زمان و شدت فعالیتهای فیزیکی و ورزشی است. حال بیایید نگاهی به راهکارهای درمانی که معمولا برای درمان چاقی سگها مورد استفاده قرار میگیرد بیاندازیم. از جمله مهمترین و موثرترین راهکارهای ارائه شده جهت لاغری و کنترل وزن سگهای خانگی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
انجام فعالیتهای فیزیکی و ورزشی
یکی از اولین راهکارهایی که معمولا برای درمان و کنترل چاقی سگها توصیه میشود، افزایش میزان فعالیت فیزیکی و ورزش روزانه توله است. البته، با توجه به میزان اضافه وزن و ایده آلی که با توجه به جنسیت، سن و نژاد، برای توله در نظر گرفته شده است، افزایش میزان فعالیت فیزیکی توله معمولا به تدریج و گام به گام صورت میگیرد. برای مثال، معمولا توصیه میشود که فعالیت فیزیکی توله را از روزی 15 الی 30 دقیقه شروع کرده و به تدریج افزایش دهید.
در این صورت، هم فشار چندانی به مفاصل و استخوانهای توله وارد نمی شود و هم این که توله، طی یک روند آرام و مداوم، به وزن ایده آل میرسد و دچار مشکلات ناشی از کاهش وزن ناگهانی نمیشود. انجام فعالیتهایی نظیر پیاده روی، شنا، دویدن و حتی بازی در داخل، میتواند علاوه بر بهبود روحیه و سلامت ذهنی توله، به درمان چاقی سگها نیز کمک کند. برای سگهای مسنتر، بهتر است شدت و زمان فعالیت ورزشی روزانه، نسبتا کمتر از سگهای جوانتر باشد تا فشار چندانی به بدن و به ویژه مفاصل آنها وارد نشود.
تغییر در رژیم غذایی توله
گام بعدی در جهت کنترل و درمان چاقی سگها، اعمال تغییراتی در رژیم غذایی توله است. بدین منظور، معمولا توصیه میشود که علاوه بر کاهش حجم غذای ارائه شده در هر وعده، برخی مواد غذایی و خوراکیها را نیز از رژیم غذایی توله حذف و یا با مواد دیگری که کالری نسبتا کمتری دارند، جایگزین کنید. تعیین یک هدف مشخص برای کاهش وزن توله نیز میتواند به شما در تعیین میزان کالری مورد نیاز توله جهت رسیدن به هدف نهایی کمک کند.
برای مثال، میتوانید اینطور در نظر بگیرید که توله در هر هفته باید حدود 1 الی 2 درصد از وزن خود را کاهش دهد. ارائه غذا در هر وعده به جای تغذیه با استفاده از یک کاسه بزرگ پر از غذا و استفاده از پیمانههای اندازه گیری جهت اندازه گیری غذای ارائه شده در هر وعده، از جمله راهکارهای کنترل کالری دریافتی توله در هر وعده است که به درمان چاقی سگها نیز کمک میکند.
به علاوه، استفاده از منابع فیبر و سبزیجاتی نظیر هویج، لوبیا سبز، کدو تنبل، سیب زمینی شیرین، غلات کامل، انواع حبوبات پخته شده و تکههای میوه در کنار غذای اصلی یا منابع پروتئین، میتواند علاوه بر بهبود عملکرد دستگاه گوارش توله و تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن سگ، به ایجاد حس سیری و در نتیجه کاهش وزن توله نیز کمک کند.
به خاطر داشته باشید که رژیم غذایی که به منظور کنترل و درمان چاقی در سگها مورد استفاده قرار میگیرد، باید به گونهای تنظیم شده باشد که در عین کاهش کالری دریافتی توله، تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن سگ را نیز تامین کند. از همین رو، بهتر است تنظیم برنامه غذایی لاغری جدید توله خود را به یک متخصص تغذیه یا دامپزشک خود بسپارید.
جایگزین کردن تشویقیها با مواد سالم و کم کالری
همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره کردیم، ارائه تشویقی و خوراکیهای اضافی بدون توجه به کالری روزانه توله، میتواند موجب چاقی سگها شود. با این حال، اغلب سگها، عاشق این نوع خوراکیها هستند و همین موضوع، حذف این تشویقیها را به یک امر ناممکن تبدیل میکند. از همین رو، میتوان به منظور کنترل و درمان چاقی در سگها، به جای حذف این خوراکیها، آنها را با خوراکیهای سالمتر و کم کالریتر جایگزین کرد. برای مثال، میتوانید از دستور پختهای سالمی که برای تهیه تشویقی سگ در خانه ارائه شده است، استفاده کنید و برای توله خود، تشویقی خانگی درست کنید.
استفاده از درمان دارویی
به طور معمول، درمانهای دارویی جزو روشهای کنترل و درمان چاقی سگها محسوب نمیشوند، مگر در مواردی که علت چاقی توله، ابتلا به بیماریهایی نظیر کم کاری تیروئید یا بیماری کوشینگ باشد. در این صورت، دامپزشک، پس از انجام معاینات و آزمایشات تشخیصی لازم، بهترین دارو با دوز مناسب را برای توله تجویز میکند.
کمبود برخی ویتامینها و مواد مغذی در بدن سگها، میتواند مشکلات متعددی را برای سلامت این موجودات به وجود بیاورد و حتی، ممکن است یکی از دلایل چاقی و اضافه وزن توله شما هم همین موضوع باشد. استفاده از مکمل و ویتامین سگ میتواند یک راه سریع و مطمئن به منظور رفع این مشکل باشد. شما میتوانید جهت خرید مکمل و ویتامین سگ با بالاترین کیفیت و بهترین قیمت، به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه نمایید.
روشهای مدیریت چاقی سگها
برخلاف تصور بسیاری از صاحبان سگهای خانگی، روند درمان چاقی در سگها پس از رسیدن به وزن ایده آل، به پایان نمیرسد بلکه کنترل وزن سگ در دوران پس از رسیدن به وزن ایده آل نیز به همان میزان اهمیت دارد. در همین راستا، ممکن است دامپزشک مجددا رژیم غذایی توله را تغییر دهد تا میزان کالری دریافتی توله در یک حد مشخص باقی بماند و مشکلی در تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن توله نیز وجود نداشته باشد.
انجام فعالیت فیزیکی و ورزشی منظم نیز در این دوره، بسیار حائز اهمیت است و توله باید هر روز، فعالیت فیزیکی کافی داشته باشد. کاهش میزان خوراکیهای اضافی و تشویقیهای ارائه شده در بین وعدههای غذایی نیز به کنترل چاقی سگها و عدم بازگشت آن کمک میکند. علاوه بر این، پس از رسیدن توله به وزن ایده آل نیز، بهتر است در وعدههای مشخص و به میزان معین به سگ خود غذا دهید و از ارائه غذای به صورت فلهای پرهیز نمایید.
به یاد داشته باشید که هر کاری که در راستای کنترل وزن و درمان چاقی سگ خود انجام میدهید، از محدود کردن خوراکیهای اضافی تا افزایش میزان فعالیت فیزیکی، حتی اگر مطابق میل و خواسته توله شما نباشد نیز به شما اطمینان میدهد که در آینده، سالهای بیشتری را در کنار توله خود خواهید بود.
جمع بندی
امروزه، با توجه به تغییراتی که در سبک زندگی انسانها و در نتیجه حیوانات خانگیشان ایجاد شده، چاقی و اضافه وزن به یکی از رایجترین مشکلات در بین سگهای خانگی تبدیل شده است. چاقی سگها، علاوه بر این که فشار زیادی را به مفاصل، استخوانها و ستون فقرات توله وارد میکند، میتواند موجب بروز برخی بیماریهای زمینهای نظیر مشکلات قلبی و عروقی، نارساییهای کلیه و کبد و در نتیجه، کاهش طول عمر سگها شود.
از همین رو، در وهله اول، بهتر است با انجام یک سری اقدامات پیشگیرانه مبتنی بر کاهش میزان کالری دریافتی و افزایش میزان کالری مصرف شده، وزن توله خود را کنترل کنید. برای کاهش وزن و لاغری تولههایی که وزن آنها بیش از ایده آل مشخص شده برای هر نژاد، سن و جنسیت است نیز، راهکارهایی وجود دارد که با استفاده از آنها میتوان، توله را به وزن و اندام ایده آل رساند.
با توجه به این که چاقی، یکی از مشکلات شایع در بین سگهای خانگی است، در این مقاله از پتولیکا، تلاش کردیم تا ضمن بیان دلایل چاقی و بیماریهای ناشی از این عارضه، روشهای درمانی که معمولا توسط دامپزشکان توصیه میشود را نیز به همراه یک سری نکات تکمیلی، برای شما شرح دهیم. علاوه بر این، شما همواره میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه چاقی و اضافه وزن سگها و همچنین دریافت مشاوره تغذیه و سلامت حیوانات خانگی، با کارشناسان ما در تیم پتولیکا در ارتباط باشید. در نهایت، از شما برای انتخاب پتولیکا، متشکریم.
سوالات متداول
مهمترین دلایل چاقی در سگها چیست؟
از جمله مهمترین دلایل چاقی و اضافه وزن در سگهای خانگی میتوان به دسترسی مداوم و کنترل نشده به غذا، عدم تحرک و فعالیت فیزیکی کافی، خوردن خوراکیهای اضافی با میزان کالری بالا در بین وعدههای غذایی اصلی، ابتلا به برخی بیماریهای زمینهای و همچنین اختلالات ژنتیکی اشاره نمود.
آیا ارائه تشویقی سگ، میتواند موجب چاقی در سگها شود؟
بله. اگر اراده تشویقی و خوراکی اضافی، بدون در نظر گرفتن کالری مورد نیاز توله انجام شود، میتواند موجب چاقی و اضافه وزن توله شود. به همین دلیل، توصیه میشود که میزان تشویقی ارائه شده، بیش از 10 درصد کالری دریافتی روزانه توله نباشد.
در تنظیم رژیم غذایی لاغری سگها به چه نکاتی باید توجه نمود؟
یک رژیم لاغری مناسب برای سگها باید در عین حال که میزان کالری دریافتی روزانه توله را کاهش میدهد، بتواند مواد مغذی مورد نیاز بدن توله را نیز تامین کند. به همین منظور، باید شامل مقادیر کافی از موادی نظیر پروتئین، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و میوه باشد تا توله حین کاهش وزن، دچار مشکلات سلامتی بیشتری نشود.