سگها جزو محبوبترین حیوانات خانگی هستند و در بسیاری از کشورها، مردم تمایل بالایی به نگهداری این حیوانات دارند. وفاداری، روحیه مبارز و محافظت کننده، تنوع بالای نژاد و بامزگی بیش از اندازه این حیوانات از جمله عواملی است که از دیرباز سگها را به یاران دوستداشتنی انسانها تبدیل کرده است. بررسی سلامت سگ در منزل از جمله عواملی است که میتواند سلامت روحی و جسمی این موجودات مهربان و دوستداشتنی را تضمین کند. با توجه به اهمیت این موضوع، به ویژه برای صاحبان این موجودات، در این مقاله از پتولیکا میخواهیم به بررسی برخی از علائم و نشانههای بیماری سگها بپردازیم که مشاهده آنها میتواند هشداری برای شما باشد تا هرچه زودتر از یک دامپزشک کمک بگیرید. پس در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با نحوه بررسی سلامت سگ در منزل و علائم بیماری این موجودات دوستداشتنی آشنا شوید.
چرا بررسی سلامت سگ در منزل مهم است؟
بررسی و حفظ سلامت حیوانات خانگی علاوه بر حفظ سلامت جسمی و روحی این موجودات، برای سلامت و آرامش روان صاحبان آنها نیز بسیار حائز اهمیت است. با توجه به محبوبیت سگها در بین صاحبان حیوانات خانگی، بررسی سلامت سگ در منزل، میتواند به تشخیص زودهنگام بیماریها و مشکلات سلامتی آنها و در نتیجه، درمان سریعتر و موثرتر آنها کمک کند. علاوه بر این، با بررسی سلامت سگ در منزل، میتوانید پیوند احساسی و دوستانه بین خود و سگتان را محکمتر کرده و اعتماد سگ خود را جلب نمایید. حال سوال اینجا است که پیش از آغاز معاینه و بررسی سلامت سگهای خانگی، چه نکاتی را باید مورد توجه قرار داد؟ در ادامه این بخش میخواهیم به پاسخ این سوال بپردازیم.
نکات مهم پیش از معاینه سگ در منزل که باید بدانید
پیش از شروع معاینات و بررسی سلامت سگ در منزل، یکسری نکات وجود دارد که دانستن و رعایت آنها برای اطمینان از درستی فرآیند معاینه ضروری است. این موارد عبارتنداز:
تلاش برای جلب اعتماد حیوان
برای اینکه روند معاینه و بررسی سلامت سگ در منزل، موجب بروز هیچ نوع تنش و استرسی در سگ شما نشود، بهتر است پیش از شروع معاینه، حتما سگ خود را به لمسهای آرام در سرتاسر بدن عادت دهید. این موضوع، اعتماد حیوان به شما یا دامپزشک را افزایش می دهد و موجب میشود تا در طول معاینه، احساس راحتی کند. اگر احساس کردید که سگتان به هر دلیلی احساس راحتی نمیکند، حتما معاینه را متوقف کرده و به او استراحت دهید.
انتخاب محل مناسب جهت معاینه
مکانی که میخواهید در آن به بررسی سلامت سگتان بپردازید باید کاملا آرام و ساکت باشد. چراکه سروصدای زیاد و ناگهانی ممکن است موجب اضطراب و بروز رفتارهای تهاجمی در سگ شود. به علاوه، بهتر است معاینه را روی یک سطح غیرلغزنده و راحت انجام دهید. این کار به حفظ آرامش سگ در حین معاینه کمک میکند. میتوانید از یک تشک یا ملحفه برای این منظور استفاده کنید.
پس از هر معاینه سگ خود را تشویق کنید.
سگها موجوداتی به شدت اجتماعی هستند و تشویق شدن را دوست دارند. به ویژه اگر صاحباش آنها را مورد تشویق قراردهد. پس برای اینکه پس از معاینه حس خوبی به سگتان بدهید، حتما از جوایز و تشویقیهای مخصوص استفاده کنید. در این حالت، حس لذت ایجاد شده موجب میشود تا سگتان برای معاینه مجدد آمادگی و رغبت بیشتری داشته باشد. به منظور تشویق سگتان میتوانید جوایزی مثل اسباببازی، خوراکی یا حتی نوازش و گردش در پارک را درنظر بگیرید.
به زبان بدن سگ خود توجه کنید.
بررسی سلامت سگ در منزل نباید موجب ایجاد تنش یا اضطراب در آنها شود. تا حد امکان این کار را به آرامی و مرحله به مرحله انجام دهید. برای مثال، لازم نیست در اولین معاینه حتما تمامی نقاط بدن سگتان را بررسی کنید. با قسمتهایی از بدن سگتان که یشتر به نوازش و لمس شدن عادت دارد آغاز کنید و به تدریج به سراغ سایر قسمتها بروید. درصورتی که احساس کردید سگتان آشفته است و یا احساس خطر میکند، سریعا معاینه را متوقف کنید.
یک روتین معاینه ثابت داشته باشید.
همیشه سعی کنید یک روتین ثابت برای بررسی سلامت سگ در منزل خود داشته باشید. بهترین نوع بررسی این است که از چشمها شروع کنید و به تدریج به سراغ اندامها و قسمتهای پایینی بروید. در این حالت، سگتان به این نوع بررسی عادت میکند و دفعات بعدی و حتی در دامپزشکی نیز دچار استرس چندانی نمیشود. همچنین، بررسی از بالا به پایین بدن سگ، احتمال انتقال عفونت و بیماری را نیز کاهش میدهد.
نحوه بررسی سلامت سگ در منزل
همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره کردیم، بهترین حالت بررسی سلامت سگ در منزل این است که از چشمها و سر سگتان شروع کرده و به تدریج به بررسی سایر قسمتها بپردازید و در نهایت بررسی خود را با معاینه مقعد و ناحیه تناسلی سگ خود به پایان برسانید. نکته دیگری که حتما باید به خاطر داشته باشید، این است که در صورت مشاهده هرگونه علائم عجیب و غریب حین بررسی سلامت سگ در منزل، حتما به یک دامپزشک مراجعه کنید تا هم سلامت سگتان را حفظ کنید و هم از هزینههای احتمالی خود بکاهید. حال بیایید ببینیم در هنگام بررسی هر قسمت از بدن سگ، به چه عواملی باید توجه کنید.
سر و صورت
اولین گام در بررسی سلامت سگ در منزل، بررسی ظاهر سگتان است. برای این منظور، صورت سگتان را به طور مستقیم مقابل صورت خود قرار داده و دو طرف آن را از نظر تقارن مورد بررسی قرار دهید. درصورت مشاهده تودههای متورم و یا افتادگی پوست قسمتی از صورت سگتان، حتما با یک دامپزشک مشورت نمایید.
چشمها
گام دوم در بررسی سلامت سگ در منزل، بررسی چشمهای آنها است. مردمک هر دو چشم را از نظر اندازه و شکل با یکدیگر مقایسه کنید. سفیدی هر دو چشم را بررسی کنید تا زرد، قرمز با دارای رگهای خونی متورم نباشد. وجود ترشحات سبز یا زردرنگ، کدر شدن قرنیه و مردمک چشم و آبریزش بیش از حد چشمان سگتان میتواند یک عامل هشداردهنده و نشانه ای از وجود عفونت یا مشکلات دیگر باشد. به رفتار سگتان نیز توجه کنید. اگر دیدید سگتان صورت و چشمان خود را به زمین یا فرش میمالد یا با پا آنها را میخاراند و یا تند تند پلک میزند، یعنی مشکلی در چشمان او وجود دارد که باید هرچه سریعتر حل شود.
گوشها
گام بعدی در بررسی سلامت سگ در منزل، معاینه گوشها است. گوشهای سگتان را مورد بررسی قرار دهید و مطمئن شوید که در موقعیت طبیعی خود قرار دارند. دمای گوش سگتان باید با دمای سایر نقاط بدن او یکی باشد. با لمس لاله گوش سگتان مطمئن شوید که هیچگونه توده متورم یا زخمی روی آنها وجود ندارد. داخل گوش سگتان نباید قرمز یا پوسته پوسته باشد و بو بدهد. مشکلات گوش سگتان را میتوانید با بررسی رفتار آنها نیز تشخیص دهید. اگر گوشهای سگتان مشکل داشته باشد با تکان دادن شدید سر، خاراندن گوش و حتی کج کردن سر خود به یک سمت به شما میفهماند که باید سریعا برای درمان اقدام کنید.
بینی و مجاری تنفسی
مشکل در تنفس از جمله مهمترین مواردی است که هنگام بررسی سلامت سگ در منزل باید مورد توجه قرار گیرد. بینی سگ شما باید مرطوب و عاری از ترشحات غیرعادی یا پوسته پوسته شدن باشد. اطمینان حاصل کنید که هر دو سوراخ بینی سگتان به هنگام بوییدن به درستی عمل کرده و باز و بسته میشوند. ناله، خرخر و پارس کردن حین معاینه از جمله علائمی است که نشان میدهد سگ شما در ناحیه بینی احساس درد یا مشکل میکند.
دهان و دندان
سلامت دهان و دندان از دیگر موارد مهم در هنگام بررسی سلامت سگ در منزل است. فک سگ شما باید به راحتی باز و بسته شود و سگتان مشکلی در غذا خوردن نداشته باشد. ترشح بیش از حد بزاق و یا پنجه کشیدن روی پوزه از علائم وجود مشکل در ناحیه دهان و دنان سگ هستند. زبان و لثه سگتان باید براق، مرطوب و به رنگ صورتی باشد. هر رنگ دیگری همچون قرمز، خاکستری یا سفید، را باید یک هشدار جدی درنظر گرفت.
دندانهای سگتان باید سالم، بدون شکستگی یا لق شدگی باشند. تشکیل جرم، پلاک یا اصطلاحا تارتار روی دندانهای سگتان علاوه بر هزینههای سنگین دندانپزشکی میتواند مشکلات متعددی نیز برای سگتان به وجود بیاورد. پس حتما از یک دامپزشک باتجربه در زمینه سلامت دهان و دندان سگتان مشاوره بگیرید.
بدن
مرحله بعدی در بررسی سلامت سگ در منزل، بررسی سلامت بدن او است. به همین منظور دست خود را روی بدن سگتان بکشید تا از عدم وجود غده و توده در بدن سگتان اطمینان حاصل کنید. همچنین دمای بدن سگتان در تمامی نقاط باید یکسان باشد. به علاوه، اگر به راحتی توانستید دندههای سگتان را لمس کنید یعنی سگ شما وزن متعادلی دارد. وقتی از بالا نگاه میکنید، کمر و پشت سگتان باید صاف و در موقعیت طبیعی خود باشد. همچنین تنفس سگتان را نیز بررسی کنید. قفسه سینه باید به طور منظم بالا و پایین برود و هیچ نشانه ای از دشواری در تنفس یا خس خس وجود نداشته باشد.
پوست
مشکلات پوستی متعددی وجود دارد که ممکن است سلامت سگ شما را تهدید کند. این مشکلات عبارتنداز:
- بریدگی یا زخم: اگر هرگونه بریدگی یا زخم بازی روی پوست بدن سگتان مشاهده کردید سریعا آن را تمیز و ضدعونی کنید.
- انگل: پوست سگتان را بررسی کنید و در صورت وجود انگلهایی چون شپش، کنه و کک، اقدامات لازم جهت از بین بردن این انگلها را انجام دهید. در موارد شدیدتر بهتر است حتما به دامپزشک مراجعه کنید.
- ناهنجاریهای پوستی: وجود تودههای متورم، خارش، ضخیم شدن پوست یک ناحیه، لکههای قرمز و یا ریزش مو در برخی قسمتها میتواند نشانهای از وجود خطر بیماری پوستی باشد.
- خشکی و پوسته پوسته شدن: اگر متوجه شدید که پوست سگتان خشک و زبر است و یا پوسته پوسته شده است، ممکن است عواملی مثل تغذیه نامناسب و یا حساسیت به شامپوی مورداستفاده موجب این امر شده باشند. به منظور رفع این مشکل بهتر است حتما از یک دامپزشک کمک بگیرید.
- دست و پا و پنجه
گام بعدی در بررسی سلامت سگ در منزل، معاینه و ارزیابی سلامت دست و پای سگ است. بدین منظور، به آرامی دست و پای سگتان را بلند کرده و در جهات مختلف حرکت دهید. اگر سگ شما یکی از دست و پاهایش را روی زمین فشار نمیدهد و همواره آن را بالاتر از سطح زمین نگه میدارد نشان دهنده درد در آن ناحیه است. وجود تورم یا نقاط داغ روی دست و پا میتواند از علائم آسیب به پای حیوان باشد. پنجههای سگتان را به طور دقیق بررسی کنید تا از عدم وجود خراش، زخم و یا جسم خارجی اطمینان حاصل نمایید. تغییر رنگ در ناخنها و بلند شدن بیش از حد آنها نیز از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
دم
دم حیوانات خانگی، به ویژه سگها و گربهها بسیار حساس است و نقش مهمی در حفظ تعادل بدن آنها دارد. پس در هنگام بررسی سلامت سگ در منزل، باید به دم حیوان نیز توجه کنید. سگ شما باید بتواند دم خود را بدون هیچ زحمتی به حرکت درآورد. وجود هرگونه زخم، توده متورم و علائم ریزش مو در یک قسمت از دم میتواند یک علامت هشدار باشد.
نواحی تناسلی و مقعد
آخرین بخشی که باید در هنگام بررسی سلامت سگ در منزل خود مورد معاینه قرار دهید، ناحیه تناسلی و مقعد سگتان است. این ناحیه باید کاملا تمیز و بدون هیچ نشانی از تورم یا قرمزی باشد. البته اگر سگتان ماده است و در فصل جفتگیری قرار دارد، ممکن است متوجه قرمزی و تورم و گاها خون در ناحیه تناسلی شوید که طبیعی است. الته میتوانید از یک دامپزشک نیز مشورت بگیرید. اگر دیدید سگتان به طور مداوم ناحیه تناسلی خود را میلیسد، حتما آن را نزد یک دامپزشک ببرید. همچنین باید سینههای سگ خود را نیز بررسی و معاینه کنید. نوک سینههای سگتان (چه ماده و چه نر) نباید متورم یا قرمز باشد.
با بررسی مرحله به مرحله بدن سگتان به شرحی که در فوق ذکر شد، میتوانید اط سلامت سگ خود اطمینان حاصل نموده و در صورت وجود هر نوع بیماری نیز، با تشخیص به موقع از شدت گرفتن آن جلوگیری کنید.
جمعبندی
حیوانات خانگی، موجودات ضعیفی هستند که برای بقا به صاحبان خود نیاز دارند. وقتی یک حیوان خانگی را به سرپرستی میگیرید باید بدانید که وظایف بسیار مهم و سختی به دوش شما است که باید به طور کامل به آنها عمل کنید. یکی از این وظایف، حفظ سلامت روحی و جسمی این موجودات است. لذا در این مقاله از پتولیکا، اهمیت و نحوه بررسی سلامت سگ در منزل را مورد بحث قرار دادیم تا بیشتر با نحوه نگهداری صحیح از این موجودات باوفا، مهربان و دوستداشتنی آشنا شوید. به علاوه، میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نگهداری از سگها و سایر حیوانات خانگی، با کارشناسان ما در پتولیکا تماس گرفته و راهنماییهای لازم را از آنها دریافت نمایید.