دلایل عدم ادرار سگ و زمان مراجعه به دامپزشک

یکی از مشکلاتی که ممکن است برای توله سگ شما پیش بیاید، عدم توانایی در ادرار کردن است. از انسداد لوله‌های ادرار گرفته تا مشکلات عصبی، همه و همه از جمله عواملی هستند که می‌توانند در عدم توانایی سگ در ادرار کردن دخیل باشند. موضوع مهم در این زمینه، تشخیص دلیل عدم ادرار سگ و تلاش برای درمان آن است. چرا که کلیه‌ها و مثانه، جزو مهم‌ترین اعضای بدن محسوب می‌شوند و نقش حیاتی در تصفیه خون دارند و در نتیجه، اختلال در عملکرد هر یک از آن‌ها، می‌تواند سلامت کل بدن توله را به خطر بیاندازد.

با توجه به اهمیت این مسئله، در این مقاله از پتولیکا قصد داریم به بررسی دلایل عدم ادرار سگ، علائم و نحوه درمان این عارضه در سگ‌ها بپردازیم. پس اگر به تازگی متوجه  چیز عجیبی در ادرار کردن سگ خود شده‌اید و نگران این موضوع هستید، حتما تا انتهای این مقاله با ما در پتولیکا همراه باشید.

حمام کردن دوره‌ای سگ‌ها، علاوه بر حفظ شادابی و سلامت پوست و خز آن‌ها، می‌تواند روی کاهش احتمال ابتلای آن‌ها به بیماری‌های عفونی نیز موثر باشد. شما می‌توانید به منظور خرید لوازم حمام سگ و همچنین خرید شامپو سگ با بهترین قیمت و کیفیت از انواع برندهای معروف جهانی، به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه نمایید.

دلایل رایج عدم ادرار سگ؛ چرا سگ‌ها توانایی ادرار کردن خود را از دست می‌دهند؟

سیستم دفع ادرار سگ‌ها نیز درست مانند انسان‌ها، از چند جزء مهم تشکیل شده است. اولین و مهم‌ترین قسمت در این سیستم، کلیه‌ها هستند. کلیه‌ها یکی از حیاتی‌ترین اعضای بدن هستند که وظیفه تصفیه خون و جداسازی سموم (مانند اوره) و آب اضافی از خون را به عهده دارند. وقتی سموم و مایعات اضافی توسط کلیه‌ها از خون جدا شد، از طریق لوله‌هایی موسوم به میزنای یا حالب، به مثانه منتقل می‌شود.

مثانه وظیفه ذخیره ادرار را به عهده دارد و زمانی که حجم ادرار به میزان مشخصی برسد، انقباضات دیواره مثانه، موجب تخلیه مثانه و خارج شدن ادرار از بدن از طریق مجاری ادراری می‌شود. این فرآیند، هر لحضه و هر ساعت در بدن ما و همینطور موجوداتی نظیر سگ و گربه در حال اتفاق افتادن است و تا زمانی که مشکلی در یکی از اجزای این فرآیند ایجاد نشود، اهمیت این فرآیند نیز چندان به چشم نمی‌آید.

بروز مشکل یا آسیب به هر یک از اجزای این فرآیند، می‌تواند از دلایل اصلی عدم توانایی سگ در دفع ادرار به شمار آید. علاوه بر این موارد، دلایل و بیماری‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند روی عدم ادرار سگ موثر باشد. از جمله رایج‌ترین این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• انسداد مجاری ادرار توسط سنگ کلیه یا مثانه، وجود تومورهای خوش‌خیم و بدخیم و یا گرفتگی مجاری ادرار در اثر رسوب ترکیبات معدنی
• عارضه‌های عصبی نظیر آسیب‌های نخاعی و ضربه مغزی
• ضعف یا شل شدن ماهیچه دتروسور (بافت ماهیچه‌ای اطراف مثانه، توانایی خود برای انقباض، اعمال فشار و تخلیه ادرار را از دست می‌دهد.)
• آنوریا یا بی ادراری (به حالتی گفته می شود که در آن خروجی ادرار سگ در طول 24 ساعت، کمتر از 5 الی 10 درصد حالت طبیعی باشد. این امر اغلب در نتیجه نارسایی کلیه و یا انسداد مجاری ادراری اتفاق می‌افتد.)
• افتادگی مجاری ادراری
• مشکلات شکمی نظیر یبوست شدید، سرطان، پیچ خوردگی روده و یا التهاب اندام‌های داخلی که می‌تواند باعث اعمال فشار به مثانه و بروز مشکل در دفع ادرار شود.
• فیموزیس در سگ‌های نر (به حالتی گفته می‌شود که در آن، سگ توانایی خودش در عقب کشیدن پیش‌پوست از اطراف آلت تناسلی را از دست می‌دهد.)
• تروما یا روان زخم که به دلیل تجربیات ناخوشایند در سگ‌ها به وجود می‌آید.
• فتق همراه با افتادگی مثانه
• وجود لخته خون یا پلاک در مجاری ادراری
• التهاب پروستات در اثر عفونت یا سرطان
• پیچ خوردگی مثانه
• عفونت دستگاه ادراری یا UTI

علائم عدم ادرار سگ که باید بدانید

حال که با دلایل رایج عدم توانایی سگ در دفع ادرار به طور طبیعی آشنا شدید، بیایید نگاهی به علائم آن نیز بیاندازیم. از جمله مهم‌ترین علائم عدم ادرار سگ می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• متوجه شده‌اید که توله سگ شما در هنگام ادرار کردن، رفتارهای عجیبی از خود بروز می‌دهد. این رفتارها می‌تواند شامل ترک محل دستشویی بدون ادرار کردن و یا زور زدن به منظور ادرار کردن باشد.
• سگتان در هنگام ادرار کردن معمولا احساس ناراحتی و درد زیادی می‌کند و این احساس را با ناله کردن، لیس زدن و یا گاز گرفتن ناحیه تناسلی خودش ابراز می‌کند.

علاوه بر این نشانه‌ها، برخی علائم دیگر نیز وجود دارد که به تدریج نمایان می‌شوند. به بیان بهتر، زمانی که مثانه توله پس از مدتی، به طور کامل پر شد، با یک سری علائم واضح مواجه خواهید شد که می‌تواند زنگ خطری برای مراجعه هر چه سریع‌تر به دامپزشک باشد. این علائم عبارتند از:

• عدم تمایل توله به خوردن غذا و یا نوشیدن آب
• ضعف و بی حالی توله
• احساس حالت تهوع و استفراغ مکرر
• بروز مشکل در تنفس توله
• در موارد شدیدتر احتمال از هوش رفتن توله نیز وجود دارد.

سگ‌ها به یک محیط آرام و دور از رفت و آمد نیاز دارند تا بتوانند در آرامش دستشویی کنند. هر گونه اتفاق ناخوشایند حین دستشویی کردن توله، می‌تواند به یک تروما تبدیل شده و در آینده موجب عدم توانایی سگ در ادرار کردن شود. لذا، علاوه بر انتخاب ظرف دستشویی سگ مناسب، باید یک مکان مناسب نیز برای آن در نظر بگیرید. شما می‌توانید برای خرید ظرف دستشویی سگ و دریافت مشاوره آنلاین در مورد مکان‌یابی ظرف دستشویی سگ در خانه، به صفحه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجع  ه کنید.

آیا عدم ادرار سگ یک وضعیت خطرناک است؟

عدم ادرار سگ یک وضعیت اورژانسی است و اگر سگ شما توانایی ادرار کردن خود را از دست بدهد، باید به محض این که متوجه این موضوع شدید، او را نزد دامپزشک ببرید چرا که ادامه این روند، می‌تواند اثرات جبران ناپذیری روی سلامت کلی توله شما داشته باشد.

اولین دلیل اهمیت درمان عدم ادرار سگ در سریع‌ترین زمان ممکن، جلوگیری از تجمع سموم و مواد زائد در بدن توله است. کلیه‌ها نقش بسیار مهم و حیاتی در تصفیه خون و پاکسازی بدن از سموم و مواد زائدی چون اوره و کراتینین دارند. در نتیجه هنگامی که توله شما توانایی خود در دفع ادرار را از دست می‌دهد، به تدریج مقدار این سموم در خون افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به عوارضی چون مشکلات قلبی و عروقی، مشکلات مفاصل، تشنج یا از دست دادن هوشیاری و تغییرات خلق و خوی توله شود.

علاوه بر این، دفع ادرار به تنظیم سطح مایعات خون و همچنین میزان سدیم و دیگر مواد معدنی موجود در خون کمک می‌کند. در نتیجه، اگر به هر دلیلی توله شما توانایی ادرار کردن خود را از دست بدهد، افزایش سطح مایعات خون و عدم دفع نمک اضافی، موجب افزایش فشار خون و رقیق‌تر شدن خون توله می‌شود.

از طرفی، مثانه سگ می‌تواند مقدار مشخصی ادرار را در خود جای دهد و در صورتی که مثانه سگ از ادرار پر شود، موجب احساس ناراحتی و درد زیادی در توله خواهد شد. ادامه این روند، ماهیچه اطراف مثانه را، که وظیفه اعمال فشار و تخلیه ادرار را دارد، ضعیف می‌کند که می‌تواند موجب تشدید علائم عدم ادرار سگ شود.

روش‌های رایج جهت تشخیص دلیل عدم ادرار سگ‌ها

برای تشخیص عدم ادرار سگ، دامپزشک می‌تواند از روش‌های مختلفی استفاده کند. یکی از اولین و ساده‌ترین راه‌های تشخیص دلیل عدم توانایی سگ در ادرار کردن، بررسی و معاینه فیزیکی دستگاه ادراری و اندام تناسلی توله است. در این روش، دامپزشک با لمس کردن و اعمال فشار کنترل شده روی ناحیه شکمی توله، تلاش می‌کند تا هر گونه تورم در دستگاه ادراری و مثانه سگ را تشخیص دهد.

در صورت تشخیص هر گونه تورم، توده و یا سنگ در بررسی‌های اولیه، به ویژه در سگ‌های نر، ممکن است دامپزشک تشخیص دهد که معاینه رکتوم یا مقعدی جهت تشخیص التهاب پروستات یا وجود توده و سنگ در مجاری ادراری لازم است. به علاوه، اگر دامپزشک تشخیص دهد که عدم ادرار سگ، منشا عصبی و روانی دارد ممکن است یک معاینه جهت بررسی فعالیت ذهنی توله، رفلکس‌ها و یا وجود درد و آسیب در ستون فقرات و اعصاب نخاعی توله انجام دهد.

اگر دامپزشک تشخیص دهد که علت عدم ادرار سگ، انسداد لوله‌ها و مجاری ادراری است برای تشخیص میزان انسداد، ممکن است نمونه خون توله را مورد آزمایش قرار دهد. اختلال در عملکرد کلیه‌ها و دستگاه ادراری، می‌تواند روی غلظت مواد معدنی موجود در خون سگ اثر گذاشته و موجب عدم تعادل الکترولیت در بدن سگ‌ها شود. این تغییر در نسبت مایعات و الکترولیت بدن از طریق آزمایش خون قابل تشخیص است.

همچنین گاهی اوقات دامپزشک احتمال می‌دهد که علت عدم توانایی سگ در دفع ادرار به صورت طبیعی، عفونت مجاری ادراری، مثانه و یا حتی کلیه‌ها است. در این حالت، ممکن است آزمایش ادرار تجویز کرده و حتی نمونه ادرار توله را جهت کشت و بررسی وجود عفونت و نوع آن، به آزمایشگاه ارسال کند.

در موارد پیچیده‌تر نیز ممکن است دامپزشک برای تشخیص وجود سنگ، سرطان یا دیگر دلایل احتمالی انسداد مجاری ادراری و عدم ادرار سگ، عکس برداری با استفاده از اشعه ایکس، اولتراسوند، MRI و یا حتی سیستوسکوپی (نوعی روش اندوسکوپی جهت بررسی مجاری ادراری و مثانه) را تجویز نماید. این نوع بررسی‌ها معمولا توسط یک متخصص انجام می‌شود.

تغذیه مناسب، یکی از مهم‌ترین موارد در پیشگیری و حتی درمان انواع بیماری‌ها از جمله عدم توانایی سگ در دفع طبیعی ادرار به شمار می‌رود. استفاده از غذای سگ استاندارد و باکیفیت، می‌تواند تا حدود زیادی خیال شما را از سلامت توله‌تان راحت کند. شما می‌توانید جهت خرید غذای خشک سگ و همچنین خرید غذای تر سگ با بهترین قیمت و بالاترین کیفیت، به صفحه فروشگاه رسمی پت شاپ آنلاین پتولیکا مراجعه کنید.

روش‌های درمان عدم ادرار سگ

روشی که برای درمان عدم ادرار سگ به کار می‌رود، کاملا به علت آن بستگی دارد. از همین رو، دامپزشکان، ابتدا سعی می‌کنند با انجام آزمایش‌ها و عکسبرداری‌های مختلف، به علت اصلی عدم توانایی سگ در دفع طبیعی ادرار پی ببرند و سپس بر اساس نتایج به دست آمده، بهترین روش درمان را تجویز می‌کنند.

البته در مراحل اولیه که هنوز علت اصلی عدم ادرار سگ مشخص نشده است، معمولا دامپزشک سعی می‌کند از طریق سیستوسنتز (تخلیه مایعات داخل مثانه با استفاده از سوزن و سرنگ مخصوص) و یا استفاده از کاتتر یا سوند ادراری (تخلیه مایعات داخل مثانه از طریق یک لوله پلاستیکی انعطاف پذیر به داخل یک کیسه ادرار در خارج از شکم توله) فشار موجود روی مثانه و دستگاه ادراری سگ را به طور موقت کاهش دهد.

در این حالت، معمولا از انواع آرام بخش‌ها و داروهای کاهنده درد استفاده می‌شود تا توله احساس ناراحتی چندانی نکند. استفاده از کاتتر یا سوند ادراری ممکن است پس از تشخیص علت و شروع پروسه درمان نیز ادامه یابد. چرا که استفاده از سوند ادراری، زمان کافی جهت بررسی اثربخشی روش درمانی مورد استفاده را در اختیار دامپزشک قرار می‌دهد و درد و التهاب توله در طی درمان را نیز کاهش می‌دهد.

البته، همانطور که گفتیم، این روش‌ها موقتی هستند و درمان اصلی، پس از تشخیص علت عدم ادرار سگ آغاز می‌شود. از جمله روش‌های درمان قطعی که معمولا پس از تشخیص علت عدم ادرار سگ، مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• استفاده از انواع آنتی بیوتیک‌ها و تزریق وریدی مایعات IV در مواقعی که دامپزشک تشخیص می‌دهد که علت عدم ادرار سگ، عفونت باکتریایی دستگاه ادراری است.
• تغییر رژیم غذایی سگ به غذاهای مخصوص مراقبت از سلامت کلیه‌ها و دستگاه ادراری نظیر غذای خشک سگ از برند Royal Canin مدل urinary s/o یا renal، غذای خشک سگ از برند Hill’s مدل c/d، s/d یا k/d و غذای خشک سگ از برند Purina مدل NF یا UR. این غذاها، به دلیل وجود برخی ترکیبات درمانی خاص، از تجمع سموم در دستگاه ادراری و تشکیل سنگ در کلیه، مثانه و مجاری ادراری سگ جلوگیری می‌کنند.
• اگر دامپزشک تشخیص دهد که دلیل عدم ادرار سگ نر شما، تنگ شدن مجرای ادرار در اثر رسوب مواد معدنی یا اصطلاحا تشکیل پلاک در دیواره مجرای ادرار است، استفاده از روش اورتروتومی یا جراحی بسته رفع تنگی مجرای ادرار می‌تواند یک روش درمانی موثر باشد.
• استفاده از روش یورتروستومی. در این روش که به عنوان آخرین روش درمانی برای توله‌های مبتلا به سرطان مثانه نیز شناخته می‌شود، پس از برداشتن کامل مثانه، میزنای‌ها از طریق یک لوله (معمولا قسمتی از روده سگ) به طور مستقیم به یک کیسه ادرار در خارج از شکم توله متصل می‌شوند.
• اگر دلیل عدم ادرار سگ وجود سنگ مثانه، پولیپ‌ها و توده‌های سرطانی خوش‌خیم باشد، معمولا از طریق جراحی و خارج کردن این توده‌ها و سنگ‌ها، می‌توان این مشکل را درمان کرد.
• اگر دلیل عدم ادرار سگ، سرطان مثانه بدخیم باشد، در مراحل اولیه می‌توان با استفاده از شیمی درمانی یا پرتودرمانی، این مشکل را درمان کرد.
• از جمله درمان‌های دارویی عدم ادرار سگ می‌توان به داروهای بتانکول، اکسی بوتینین، فنوکسی بنزامین و پرازوسین اشاره نمود.
• اگر علت عدم ادرار سگ، ضعف ماهیچه‌های مثانه باشد، معمولا دامپزشک توصیه می‌کند که صاحب توله در زمانی که سگ برای ادرار کردن به محل مخصوص مراجعه می‌کند، با فشار دادن شکم توله در ناحیه مثانه، به تخلیه مثانه حیوان کمک کند. میزان فشار و نقطه‌ای که باید در این حالت تحت فشار قرار گیرد یک نکته مهم است که باید توسط دامپزشک مشخص شود.
• در برخی موارد خاص که عدم ادرار سگ قابل درمان نیست و می‌تواند کیفیت زندگی و سلامت کلی توله را به خطر بیاندازد، ممکن است دامپزشک انجام اتانازی یا مرگ اختیاری را توصیه کند.

جمع بندی

یکی از مشکلاتی که چندان در بین سگ‌های خانگی رایج نیست ولی همچنان احتمال بروز آن وجود دارد، عدم توانایی در دفع ادرار یا اصطلاحا عدم ادرار سگ به طور طبیعی است. دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند موجب از دست رفتن توانایی ادرار کردن سگ شود. از ابتلا به انواع عفونت‌های باکتریایی تا سنگ مثانه و حتی سرطان، همه و همه جزو دلایلی هستند که می‌توانند دفع ادرار سگ شما را با مشکل مواجه کنند.

البته، روش‌های درمانی مختلفی نیز برای درمان این عارضه وجود دارد که با تشخیص دامپزشک و بر اساس علت عدم توانایی توله در دفع ادرار، می‌توان موثرترین آن‌ها برای شرایط هر توله را انتخاب کرد. همانطور که اشاره کردیم، این عارضه چندان در بین سگ‌های خانگی شایع نیست ولی همچنان احتمال این که توله شما دچار این مشکل شود، وجود دارد. لذا آشنایی با دلایل، نحوه تشخیص و درمان این عارضه، از جمله مهم‌ترین فعالیت‌هایی است که به عنوان صاحب یک توله سگ باید انجام دهید.

بر همین اساس، در این مقاله از پتولیکا، سعی کردیم شما را با مهم‌ترین دلایل عدم توانایی سگ‌ها در دفع ادرار، روش‌های رایج تشخیص این عارضه و همچنین بهترین روش‌های درمانی موجود آشنا کنیم. در نهایت، شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و دریافت مشاوره در مورد رژیم غذایی مخصوص سگ‌های مبتلا به مشکلات کلیوی و دستگاه ادراری و بیماری‌های مشابه، با کارشناسان ما در تیم پتولیکا در ارتباط باشید.

سوالات متداول

مهم‌ترین دلایل عدم توانایی سگ در دفع ادرار چیست؟

انسداد مجاری ادرار به دلیل وجود سنگ یا توده سرطانی، آسیب‌های نخاعی یا ضربه مغزی، ضعیف شدن ماهیچه دیواره مثانه، نارسایی کلیه، افتادگی مجاری ادراری، یبوست شدید یا التهاب اندام‌های داخلی، فیموزیس، التهاب پروستات، عفونت دستگاه ادراری و افتادگی مثانه از جمله دلایل عدم توانایی سگ در دفع ادرار به صورت طبیعی به شمار می‌روند.

معمولا چگونه می‌توان تشخیص داد که علت عدم توانایی سگ در دفع طبیعی ادرار چیست؟

از جمله روش‌هایی که برای تشخیص علت عدم توانایی سگ در دفع ادرار مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌توان به معاینه فیزیکی، معاینه رکتوم یا مقعدی، آزمایش خون، آزمایش ادرار و عکس برداری با استفاده از اشعه ایکس، اولتراسوند، MRI و یا حتی سیستوسکوپی اشاره نمود.

رایج‌ترین روش‌های درمانی که برای درمان عدم توانایی سگ در دفع ادرار وجود دارد چیست؟

درمان عدم توانایی سگ در دفع ادرار، کاملا به دلیل این عارضه مربوط است ولی به طور کلی روش‌های درمانی نظیر مصرف آنتی بیوتیک، تغییر رژیم غذایی سگ، اورتروتومی، یورتروستومی، عمل جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی، مصرف داروهایی مثل بتانکول، اکسی بوتینین و موارد مشابه، از جمله روش‌های درمانی رایج به شمار می‌روند.